Ο Τζον Ρένι πέθανε το 1832. Θα μείνει όμως στην ιστορία ως ο παμπόνηρος μάστορας που προσπάθησε να εξαπατήσει το διάβολο. Η τελευταία επιθυμία του Ρένι ήταν να τοποθετηθεί στο μνήμα του η ιδιότυπη ταφόπετρα που ο ίδιος είχε φιλοτεχνήσει πριν από το θάνατό του. Μια ταφόπετρα παζλ χωρισμένη σε 285 τετραγωνάκια. Σε κάθε ένα από αυτά ο Ρένι είχε σκαλίσει γράμματα. Ξεκινώντας από το κέντρο μπορεί κανείς να διαβάσει προς όλες τις κατευθύνσεις 46.000 φορές(!) την ίδια πρόταση: ενθάδε κείται ο Τζον Ρένι.
Ο σκοπός του δημιουργού της ταφόπετρας ήταν καθαρά ιδιοτελής. Ο Ρένι ήθελε να βεβαιωθεί πως η ψυχή του θα έχει όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο να βρει το δρόμο για τον Παράδεισο προτού την ανακαλύψει ο διάβολος και την οδηγήσει στο σκότος.
Υπάρχει στην Αγγλία μια παλιά δοξασία σύμφωνα με την οποία ο διάβολος μαθαίνει τα ονόματα των νεκρών από τις επιτύμβιες επιγραφές και έτσι εντοπίζει και αρπάζει τις ψυχές τους. Τι θα γινόταν όμως αν ο διάβολος βρισκόταν μπροστά σε μια ταφόπετρα-σπαζοκεφαλιά; Προσπαθώντας να αποκρυπτογραφήσει το όνομα του θανόντα θα έχανε πολύτιμο χρόνο και η ψυχή του τελευταίου θα προλάβαινε να βρει τις πύλες του Παραδείσου και να τις διαβεί θριαμβευτικά.
Αυτή τη σκέψη έκανε ο Ρένι και είχε όλο το χρόνο μπροστά του να την υλοποιήσει αφού, σύμφωνα με τον Λάιονελ Φάνθορπ, τον ιερέα της εκκλησίας όπου βρίσκεται ο ιδιόρρυθμος τάφος, ήξερε πως έπασχε από ανίατη ασθένεια και θα πέθαινε. «Παρά το νεαρό της ηλικίας του (ήταν μονάχα 33 ετών όταν πέθανε) ήταν βαριά άρρωστος και το ήξερε», είπε στους «Times» ο Φάνθορπ. «Η εργασία του Τζον Ρένι ήταν να βάφει σπίτια. Οι χημικές ουσίες που καθημερινά εισέπνεε ήταν θανατηφόρες. Χρησιμοποιούσε μόλυβδο και αρσενικό στις μπογιές και τις ταπετσαρίες. Το πιθανότερο είναι να έπασχε από μια ασθένεια γνωστή στις μέρες μας ως ο κωλικός του μπογιατζή».
Ο Λάιονελ Φάνθορπ, που εκτός από ιερέας είναι καθηγητής μαθηματικών, ερεύνησε την ιστορία του ιδιόμορφου μνήματος του Ρένι και πιστεύει ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο με αρχές και υψηλά ιδανικά. «Η ιδέα του ήταν απλή και έξυπνη: ο διάβολος θα μπερδευόταν από το συνονθύλευμα των γραμμάτων, δεν θα έβγαζε νόημα και θα προχωρούσε στον επόμενο τάφο επιτρέποντας στον Ρένι να φτάσει ανενόχλητος στον Παράδεισο. Μην ξεχνάτε πως την εποχή εκείνη πίστευαν κυριολεκτικά στον όρο Ημέρα της Κρίσεως», λέει. «Τον θεωρώ συντοπίτη και ομόλογο του Γουίλιαμ Μπλέικ (Αγγλος ποιητής, ζωγράφος, χαράκτης και οραματιστής), έναν άνθρωπο που είχε συγκεράσει την καλλιτεχνική φύση του με τις ριζοσπαστικές του ιδέες».
Η έρευνα που έγινε γύρω από τη ζωή του Ρένι με αφορμή την ταφόπετρα τον παρουσιάζει ως έναν ταπεινό μαραγκό με ρηξικέλευθες απόψεις. Υπήρξε μάλιστα από τα ιδρυτικά μέλη του Ταμείου Αλληλοβοηθείας που δημιουργήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα.
Προφανώς ήταν εξαιρετικά εξοικειωμένος με την ανάγνωση και τη δημιουργία πολύπλοκων ακροστιχίδων και «παζλ» με γράμματα και λέξεις. Η τοπική εφημερίδα του Μονμουτθσαϊρ που είχε δημοσιεύσει τη νεκρολογία του Ρένι τον παρουσίαζε ιδιαίτερα ευφυή, καλλιεργημένο και προικισμένο με δεξιότητες.
Ο Τζέιμς Κουτς, εφημέριος του ναού στην αυλή του οποίου αναπαύεται ο Ρένι, ρέπει προς «ρεαλιστικότερες» εξηγήσεις σχετικά με τη δημιουργία της ταφόπετρας: «Δεν έχω ξαναδεί ποτέ κάτι παρόμοιο. Πρόκειται για ένα μνημείο με σημαντικό ενδιαφέρον, όμως δεν πιστεύω ότι φτιάχτηκε για να παραπλανήσει το διάβολο. Το πιθανότερο είναι ο δημιουργός του να θέλησε να κάνει κάτι διαφορετικό και ίσως λιγάκι αστείο».
Αν ο Ρένι είχε όντως στο μυαλό του να παραπλανήσει το διάβολο με την ιδιότυπη ταφόπλακα, σίγουρα φέρθηκε πιο έξυπνα από κάποιους συντοπίτες του που διάλεξαν να θαφτούν μέσα σε τοίχους ή επέλεξαν το μνήμα τους να βρίσκεται σε μακρινή γωνιά του νεκροταφείου για να μην τους βρει ο βελζεβούλης!
Το πρόβλημα με την απόπειρα του Ρένι να ξεγελάσει τον ίδιο το διάβολο είναι πως δεν θα μάθουμε ποτέ αν τα κατάφερε ή όχι.
Ο σκοπός του δημιουργού της ταφόπετρας ήταν καθαρά ιδιοτελής. Ο Ρένι ήθελε να βεβαιωθεί πως η ψυχή του θα έχει όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο να βρει το δρόμο για τον Παράδεισο προτού την ανακαλύψει ο διάβολος και την οδηγήσει στο σκότος.
Υπάρχει στην Αγγλία μια παλιά δοξασία σύμφωνα με την οποία ο διάβολος μαθαίνει τα ονόματα των νεκρών από τις επιτύμβιες επιγραφές και έτσι εντοπίζει και αρπάζει τις ψυχές τους. Τι θα γινόταν όμως αν ο διάβολος βρισκόταν μπροστά σε μια ταφόπετρα-σπαζοκεφαλιά; Προσπαθώντας να αποκρυπτογραφήσει το όνομα του θανόντα θα έχανε πολύτιμο χρόνο και η ψυχή του τελευταίου θα προλάβαινε να βρει τις πύλες του Παραδείσου και να τις διαβεί θριαμβευτικά.
Αυτή τη σκέψη έκανε ο Ρένι και είχε όλο το χρόνο μπροστά του να την υλοποιήσει αφού, σύμφωνα με τον Λάιονελ Φάνθορπ, τον ιερέα της εκκλησίας όπου βρίσκεται ο ιδιόρρυθμος τάφος, ήξερε πως έπασχε από ανίατη ασθένεια και θα πέθαινε. «Παρά το νεαρό της ηλικίας του (ήταν μονάχα 33 ετών όταν πέθανε) ήταν βαριά άρρωστος και το ήξερε», είπε στους «Times» ο Φάνθορπ. «Η εργασία του Τζον Ρένι ήταν να βάφει σπίτια. Οι χημικές ουσίες που καθημερινά εισέπνεε ήταν θανατηφόρες. Χρησιμοποιούσε μόλυβδο και αρσενικό στις μπογιές και τις ταπετσαρίες. Το πιθανότερο είναι να έπασχε από μια ασθένεια γνωστή στις μέρες μας ως ο κωλικός του μπογιατζή».
Ο Λάιονελ Φάνθορπ, που εκτός από ιερέας είναι καθηγητής μαθηματικών, ερεύνησε την ιστορία του ιδιόμορφου μνήματος του Ρένι και πιστεύει ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο με αρχές και υψηλά ιδανικά. «Η ιδέα του ήταν απλή και έξυπνη: ο διάβολος θα μπερδευόταν από το συνονθύλευμα των γραμμάτων, δεν θα έβγαζε νόημα και θα προχωρούσε στον επόμενο τάφο επιτρέποντας στον Ρένι να φτάσει ανενόχλητος στον Παράδεισο. Μην ξεχνάτε πως την εποχή εκείνη πίστευαν κυριολεκτικά στον όρο Ημέρα της Κρίσεως», λέει. «Τον θεωρώ συντοπίτη και ομόλογο του Γουίλιαμ Μπλέικ (Αγγλος ποιητής, ζωγράφος, χαράκτης και οραματιστής), έναν άνθρωπο που είχε συγκεράσει την καλλιτεχνική φύση του με τις ριζοσπαστικές του ιδέες».
Η έρευνα που έγινε γύρω από τη ζωή του Ρένι με αφορμή την ταφόπετρα τον παρουσιάζει ως έναν ταπεινό μαραγκό με ρηξικέλευθες απόψεις. Υπήρξε μάλιστα από τα ιδρυτικά μέλη του Ταμείου Αλληλοβοηθείας που δημιουργήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα.
Προφανώς ήταν εξαιρετικά εξοικειωμένος με την ανάγνωση και τη δημιουργία πολύπλοκων ακροστιχίδων και «παζλ» με γράμματα και λέξεις. Η τοπική εφημερίδα του Μονμουτθσαϊρ που είχε δημοσιεύσει τη νεκρολογία του Ρένι τον παρουσίαζε ιδιαίτερα ευφυή, καλλιεργημένο και προικισμένο με δεξιότητες.
Ο Τζέιμς Κουτς, εφημέριος του ναού στην αυλή του οποίου αναπαύεται ο Ρένι, ρέπει προς «ρεαλιστικότερες» εξηγήσεις σχετικά με τη δημιουργία της ταφόπετρας: «Δεν έχω ξαναδεί ποτέ κάτι παρόμοιο. Πρόκειται για ένα μνημείο με σημαντικό ενδιαφέρον, όμως δεν πιστεύω ότι φτιάχτηκε για να παραπλανήσει το διάβολο. Το πιθανότερο είναι ο δημιουργός του να θέλησε να κάνει κάτι διαφορετικό και ίσως λιγάκι αστείο».
Αν ο Ρένι είχε όντως στο μυαλό του να παραπλανήσει το διάβολο με την ιδιότυπη ταφόπλακα, σίγουρα φέρθηκε πιο έξυπνα από κάποιους συντοπίτες του που διάλεξαν να θαφτούν μέσα σε τοίχους ή επέλεξαν το μνήμα τους να βρίσκεται σε μακρινή γωνιά του νεκροταφείου για να μην τους βρει ο βελζεβούλης!
Το πρόβλημα με την απόπειρα του Ρένι να ξεγελάσει τον ίδιο το διάβολο είναι πως δεν θα μάθουμε ποτέ αν τα κατάφερε ή όχι.