Κατά τη θεολογική άποψη, η έρημος ήταν για τους Ιουδαίους τόπος προετοιμασίας των προφητών και οι προφητείες τους αποδίδονται σε Θεϊκή επενέργεια. Αλλά ταυτόχρονα και ο τόπος όπου, σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη, ολόκληρος ο λαός περιπλανήθηκε επί σαράντα χρόνια μέχρι να εξαγνιστεί, με μύριες δοκιμασίες, επειδή είχε απαρνηθεί το Θεό του και μετά τη Θεία συγχώρηση να ακολουθήσει η εγκατάστασή του στη γη Χαναάν.
Θα σταθούμε τώρα στο κορυφαίο γεγονός της μετάβασης και παραμονής του Ιησού στην έρημο της Ιουδαίας, όπου κατά την Καινή Διαθήκη τον οδήγησε το Πνεύμα.
Η αναφορά των Γραφών ότι το Πνεύμα οδήγησε τον Ιησού στην έρημο, αμέσως μετά τη βάπτισή Του και όχι κάποια δική Του απόφαση, εκφράζει πιθανώς την αναγκαιότητα της δοκιμασίας, στο ορμητήριο των προφητών.
Εκεί, καθώς γνωρίζετε, ο Ιησούς παρέμεινε επί σαράντα ημέρες και νύχτες χωρίς τροφή και νερό όταν εμφανίσθηκε ο Διάβολος και Του ζήτησε να αποδείξει ότι είναι υιός του Θεού μεταβάλλοντας μια πέτρα σε ψωμί για να κορέσει την πείνα Του.
Ήρθαν επίσης μεταμφιεσμένα με την παραπλανητική μορφή αγγέλων του φωτός και τα πνεύματα της απελπισίας και της δειλίας, της αμφιβολίας και του μίσους σε έναν Θεό που Τον εγκατέλειψε στην έρημο. Και παράλληλα ήρθαν για να Τον δελεάσουν τα πνεύματα της ηδονής και της καλοπέρασης.
Η θεολογική άποψη είναι ότι εκεί δεν υπήρξε αντιπαράθεση του Θεού με τον "άρχοντα του σκότους" αλλά ήταν δοκιμασία της ανθρώπινης φύσης του Θεανθρώπου. Της ανθρώπινης φύσης η οποία, όπως ίσως θυμάστε, εκδηλώθηκε και αργότερα με το "Απελθέτω απ' εμού το ποτήριον τούτο" στον κήπο της Γεθσημανή και με το "Θεέ μου Θεέ μου ίνα τι με εγκατέλειπες" επί του Σταυρού.
Η έρημος λοιπόν εμφανίζεται ως ο χώρος, όπου ο Ιησούς κατανίκησε τους ανθρώπινους πειρασμούς και εξουδετέρωσε την επιρροή τους. Απέρριψε τις προτροπές του διαβόλου και με την απόρριψή τους ξεπέρασε το ανθρώπινο οπότε, με τη θεϊκή υπόσταση πλέον, ανέλαβε το έργο της σωτηρίας της ανθρωπότητας.
Η καταγραφή είναι ενδεικτική του ότι η έρημος είναι ο τόπος όπου ο άνθρωπος αντιμετωπίζει το υποσυνείδητο, τα ζωώδη κατάλοιπα, ως διαβολική κληρονομιά και δοκιμάζεται παλεύοντας συνειδητά με αυτά μέχρι την τελική νίκη οπότε και επέρχεται η μετουσίωση στην πνευματικότητα και για κάποιους στην αγιότητα.
Σημειώστε επίσης ότι ορισμένοι μελετητές υποστηρίζουν ότι ο Ιησούς είχε ενταχθεί στην απομονωμένη θρησκευτική κοινότητα των Εσσαίων, στην οποία ανήκε και ο Ιωσήφ.
Οι Εσσαίοι, όπως ίσως γνωρίζετε, οργανωμένοι κοινοβιακά, ζούσαν χωριστά από τον άλλο κόσμο, στο Κουμράν, στην έρημο Εγ-Γαδί της Ιουδαίας, στη Δυτική πλευρά της Νεκράς Θαλάσσης.
Πάλι λοιπόν η έρημος. Και σ' αυτήν βρέθηκε το 1947 μια συλλογή περίπου 900 Ιουδαϊκών χειρογράφων σε περγαμηνή και πάπυρο. Η συλλογή αυτή, που ανακαλύφθηκε σε σπήλαια και αρχαία ερείπια της ερήμου της Ιουδαίας, είναι γνωστή με την ονομασία "χειρόγραφα της Νεκράς Θαλάσσης" ή ως χειρόγραφα της Οξυρρύγχου. Στο σύνολο τους, αποτελούν τμήμα της βιβλιοθήκης της εβραϊκής κοινότητας των Εσσαίων. Χρονολογούνται τον 2ο και 1ο π.Χ. αιώνα δηλαδή είναι κατά πολύ αρχαιότερα από εκείνα, που μέχρι πριν από λίγα χρόνια θεωρούνταν ως τα πιο αρχαία.
Η εικασία για παραμονή του Ιησού στην κοινότητα των Εσσαίων στην έρημο, την οποία απορρίπτει η χριστιανική κοινότητα, εδράζεται κυρίως στο γεγονός ότι στην Καινή Διαθήκη δεν υπάρχουν αναφορές για τη ζωή του Ιησού μέχρι την ηλικία των 33 χρόνων - εκτός από εκείνη που εμφανίζεται στο Ναό σε ηλικία 12 χρόνων να διδάσκει το Ιερατείο. Αλλά και η σύγκριση του τρόπου ζωής των Εσσαίων με εκείνο της ζωής του Ιησού αναιρεί κάθε σχετική παραδοχή.
