Ποιoς δολοφόνησε τον Κώστα Ταχτσή; – II

 

Ο τελευταίος πελάτης

Την υπόθεση της δολοφονίας του Κώστα Ταχτσή (10 Οκτωβρίου 1927 – 25 Αυγούστου 1988), ξαναθυμίζει είκοσι χρόνια μετά ο Κώστας Τσαρούχας. Προσωπικός φίλος του δημιουργού του «Τρίτου στεφανιού», ο δημοσιογράφος προσπαθεί στο βιβλίο του «Η δολοφονία του συγγραφέα» («Αλήθεια») να απαντήσει σε τρία ερωτήματα. Τα διαβάζουμε στον υπότιτλο: «Ποιος, πώς και γιατί σκότωσε τον Κώστα Ταχτσή».

Το βιβλίο είναι προϊόν δημοσιογραφικής έρευνας και προσκομίζει νέα στοιχεία, όπως την αλληλογραφία του Κώστα Ταχτσή με τον ξάδελφό του Γιώργο Αλβανόπουλο -κρίκο στην αλυσίδα της δολοφονίας- την ιατροδικαστική έκθεση, τις εκθέσεις αυτοψίας και νεκροψίας-νεκροτομίας, τον κατάλογο μαρτύρων. Η έκδοση συμπληρώνεται με σύντομη ιστορία της ομοφυλοφιλίας και χρονικό των σεξουαλικών εγκλημάτων με ομοφυλοφιλικό περιεχόμενο, όπως καταγράφηκαν στο αστυνομικό δελτίο: από τη δολοφονία του εφοπλιστή Ζαννή Σιφναίου, τον Ιανουάριο του 1978, μέχρι αυτή του ηθοποιού Νίκου Σεργιανόπουλου, τον Ιούνιο του 2008.

 

«Δεν είμαι αστυνομία»

Μετά το πέρας της κηδείας του Κώστα Ταχτσή, ο Κώστας Τσαρούχας έμεινε τελευταίος: «Πέταξα ένα γαρίφαλο στον τάφο του και του ‘πα: “Γεια Κώστα! Γιατί ρε Κώστα;”», θυμάται. Από εκείνη τη στιγμή υποσχέθηκε στον εαυτό του ότι θα αποκαταστήσει τη μνήμη του αγαπημένου του φίλου. Μίλησε με ανθρώπους του περιβάλλοντός του και έκανε εκτενή έρευνα σε φακέλους, έγγραφα, εκθέσεις και αρχεία της Ελλάδας και του εξωτερικού. Γι’ αυτό ζητάει το βιβλίο του να αντιμετωπιστεί αποκλειστικά και μόνον ως δημοσιογραφική έρευνα: «Δεν είμαι Αστυνομία. Οι Αρχές έχουν τον λόγο. Δουλειά του δημοσιογράφου δεν είναι να συλλαμβάνει, αλλά να δίνει στοιχεία», εξηγεί.

Χωρίς να δίνει το όνομα του δολοφόνου του Κώστα Ταχτσή, ο Κώστας Τσαρούχας φτάνει σ’ ένα συμπέρασμα: «Τον μεγάλο Ελληνα συγγραφέα, τον άνθρωπο με τα τόσα χαρίσματα και τις εξαιρετικά παρακινδυνευμένες επιλογές σ’ έναν συγκεκριμένο τρόπο ζωής, που είχε επιλέξει, τον σκότωσε ο τελευταίος πελάτης του, στο διαμέρισμα της οδού Τυρνάβου. Τον στραγγάλισε όταν διαπίστωσε πως στο κρεβάτι δεν βρισκόταν με μία γυναίκα, αλλά με άντρα».

Ακολούθως, ο Κώστας Τσαρούχας περιγράφει τα σύνεργα μεταμόρφωσης που χρησιμοποιούσε ο Κώστας Ταχτσής για να αλιεύει πελάτες ως τραβεστί: «Είχε μια ειδική ζώνη στο χρώμα του σώματος, με την οποία έκρυβε τα γεννητικά του όργανα. Είχε κάνει πλήρη αφαίρεση των τριχών. Είχε προβεί σε ειδική εγχείρηση στήθους στο Μιλάνο. Με ειδική κολλητική ταινία τραβούσε προς τα πάνω το πρόσωπό του, προτού βάλει περούκα. Χρησιμοποιούσε μια δική του τεχνική στον έρωτα, που κατάφερνε να ξεγελάει τους πελάτες και να τους μένει η εντύπωση ότι έχουν πάει με γυναίκα».

«Πολλές φορές ζήτησε τη βοήθειά μου», συνεχίζει. «Τον είχα συνοδεύσει καταματωμένο στο νοσοκομείο, όταν τον έδερνε ο “Αλόμας” και άλλοι τραβεστί, γιατί τους έκλεβε τη δουλειά. Του είχα πει: “Κώστα, πρόσεχε! Αν κάποιος αντιληφθεί ότι δεν έχει να κάνει με γυναίκα, αλλά με άντρα, θα σε σκοτώσει. Και αυτός αντιδρούσε, λέγοντάς μου: “Μη φοβάσαι, ανήσυχε ρεπόρτερ, κανείς δεν πρόκειται να το καταλάβει”».

Τι συνέβη, όμως, εκείνη τη νύχτα; Παραθέτουμε την εκτίμηση του δημοσιογράφου, όπως βγαίνει μέσα από την έρευνα που πραγματοποίησε: «Εκείνο το βράδυ πήρε τρεις πελάτες, τους οποίους δεν πήγε στο ξενοδοχείο “Εστία”, αλλά στο σπίτι του, της οδού Τυρνάβου στον Κολωνό. Ο Κώστας Ταχτσής ήταν τύφλα στο μεθύσι. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι το αίμα και τα ούρα παρουσίαζαν υψηλή συγκέντρωση οινοπνεύματος, με αποτέλεσμα να έχει καταστεί άθυρμα στις διαθέσεις του πελάτη του. Κάποια στιγμή, που ο νεαρός αντιλήφθηκε ότι έχει μπροστά του έναν άντρα, τον έπνιξε».

 
Το κλεμμένο βίντεο

Ο δολοφόνος μετά τον φόνο έκλεψε ένα μήχανημα βίντεο. Ο ξάδελφος του Κώστα Ταχτσή, ο αρχιτέκτονας Γιώργος Αλβανόπουλος, έδωσε τον κωδικό αριθμό του μηχανήματος στην Αστυνομία. «Η Αστυνομία», εκτιμά ο Κώστας Τσαρούχας, «αντί να κρατήσει μυστικό τον κωδικό, τον έδωσε στη δημοσιότητα, για να δείξει ότι έκανε κάτι. Σε μια εποχή που τα σύνορα ακόμη δεν είχαν ανοίξει, με οδηγό το στοιχείο αυτό η έρευνα των αστυνομικών γινόταν πιο βατή, στοχευμένη και πιο εύκολη».

Η συνομιλία μας με τον Κώστα Τσαρούχα τελειώνει μ’ ένα συναισθηματικό του ξέσπασμα: «Λάτρευα το μυαλό του, τη σκέψη του και το γράψιμό του. Θεωρώ ότι το “Τρίτο στεφάνι” είναι το μεγαλύτερο δημιούργημα της νεοελληνικής λογοτεχνίας».

Βασίλης Κ. Καλαμάρας, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 2008

Ζωή στα άκρα

Τι θέση θα έπαιρνε άραγε ο Κώστας Ταχτσής στο θέμα του γάμου μεταξύ ομοφύλων; Ο ίδιος συστηνόταν ως αντιφρονών, αντιρρησίας, μοναχοπερπατητής. Κι όχι μόνο αρνιόταν να γίνει μέλος οποιασδήποτε οργανωμένης ομάδας, αλλά κι οι καβγάδες του τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης με απελευθερωτικές κινήσεις που προσπαθούσαν να βγάλουν από το περιθώριο την ομοφυλοφιλία ήταν ομηρικοί.

Και οι τρεις βρήκαν βίαιο θάνατο. Ο Παζολίνι υπέστη άγριο ξυλοδαρμό, ο Ταχτσής βρέθηκε σπίτι του στραγγαλισμένος και ο Σεργιανόπουλος έφερε πάνω του 21 μαχαιριές.
«Η ομοφυλοφιλία», έλεγε το 1983 σε συνέντευξή του στο περιοδικό «Λέξη», «είναι και θα είναι πάντα περιθωριακή, γιατί περιθωριακή είναι και η ομοφυλόφιλη τάση στον άνθρωπο -άσχετα αν μερικοί καθηλώνονται αποκλειστικά σ’ αυτήν. Πώς να το κάνουμε, η ανθρωπότητα αποτελείται από άντρες και γυναίκες. Υπάρχει πάντα ένα περίσσευμα σεξουαλικότητας, ιδίως στους έφηβους και τους νέους, που εκτονώνεται με πολλούς τρόπους -τον αυνανισμό, την ομοφυλοφιλία, την τέχνη, το όνειρο. Μ’ αυτά όμως, κακά τα ψέματα, δεν μπορείς να κάνεις παιδιά. Είναι της παρηγοριάς…»

Ιδιόχειρο σχόλιο του συγγραφέα για την Εκάβη

Είκοσι χρόνια χωρίς τον Ταχτσή

Ο συγγραφέας που σημάδεψε την ελληνική λογοτεχνία με το «Τρίτο στεφάνι», ο «αλητάκος», όπως παρουσίαζε τον εαυτό του, που πληρωνόταν τη μέρα για τα γραπτά του και τις νύχτες για το σώμα του ως αρσενική πόρνη που ήταν, αν ζούσε σήμερα θα είχε ξεπεράσει τα 80, κι ίσως να εξέφραζε με ψυχραιμία την όποια στάση του απέναντι στην πολιτική πρωτοβουλία του δημάρχου της Τήλου. Εικασίες…

Τον Αύγουστο που μας έρχεται, συμπληρώνονται είκοσι χρόνια από τη μέρα που βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του στον Κολωνό. Οχι δαρμένος άγρια και λιωμένος κάτω από τις ρόδες ενός αυτοκινήτου όπως ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι, όχι σκοτωμένος με σφυριές στο κεφάλι όπως ο βρετανός θεατρικός συγγραφέας Τζο Ορτον, ούτε σφαγμένος με απανωτές μαχαιριές όπως ο Νίκος Σεργιανόπουλος. Σύμφωνα με την ιατροδικαστική έρευνα, ο θάνατος του Ταχτσή οφειλόταν σε στραγγαλισμό. Κι ενώ πέρασε στα χρονικά ως ανεξιχνίαστο έγκλημα, κάποιοι μίλησαν γι’ ατύχημα κι άλλοι ακόμα και για αυτοκτονία, σκηνοθετημένη από τον ίδιο ως δολοφονία!

Στο τελευταίο βιβλίο του Πέτρου Τατσόπουλου, τους «Νεοέλληνες» («Μεταίχμιο»), στο πορτρέτο που αναλογεί στον Ταχτσή, υπάρχει η μαρτυρία της φίλης του συγγραφέα, της τραβεστί Πάολα, προέδρου για ένα φεγγάρι του Σωματείου Αλληλεγγύης Τρανσέξουαλ Ελλάδας. Η τελευταία ήταν πεπεισμένη πως επρόκειτο για ατύχημα την ώρα της σεξουαλικής πράξης: «Ο Κώστας, έτσι που ήταν και παθιάρης, μπορεί να είχε πιει και κάνα μπουκάλι ούζο, ίσως να είχε πάρει και τίποτε άλλο, ίσως να πνίγηκε από αναρρόφηση… Δεν θα έβαζε ποτέ έναν άγνωστο σπίτι του. Τους ξένους τους ξεπετούσε στον δρόμο… Βέβαια, ο μύθος της δολοφονίας βόλευε τους πάντες… Είχε και ηθικό δίδαγμα για τους οικογενειάρχες: τέτοια ζωή που έκανε, καλά να πάθει. Τι ζωή έκανε, δηλαδή; Αυτή που δεν κάνουν οι υποκριτές. Τι έπρεπε; Να πεθάνει στα εβδομήντα του με καρκίνους και σωληνάκια; Ηταν ζωντανός άνθρωπος, είχε πάθη».

Η εκδοχή που έδωσε στον Τατσόπουλο ο Θανάσης Νιάρχος, επιμελητής των καταλοίπων του συγγραφέα, ήταν διαφορετική. Οπως λέει, του είχε εξομολογηθεί ο Ταχτσής σε ανύποπτο χρόνο ότι οι πελάτες του δεν ήταν μόνο άνθρωποι του περιθωρίου, ήταν και οικογενειάρχες από την επαρχία:

«Ερχονταν στην Αθήνα για 24 ώρες, ψώνιζαν μια τραβεστί, την έβαζαν να τους πηδήξει και γυρνούσαν ήσυχοι-ήσυχοι στο σπιτάκι τους. Ενας απ’ αυτούς τους “φιλήσυχους” πιστεύω ότι τον δολοφόνησε… Στη μυθολογία του Ταχτσή, με όλη της την παιδική αθωότητα, ποιος θάνατος θα ταίριαζε περισσότερο; Ο Κώστας ξύπναγε κάθε πρωί κι έστηνε τη μέρα του σαν θέαμα. Σε αυτό το θέαμα περιλαμβανόταν και η νυχτερινή του έξοδος. Το πέρασμά του από την πιάτσα. Τον μεθούσε η ιδέα. Πιο πολύ κι από το πιοτό».

Αν ο θάνατος του Ταχτσή παραμένει ένα μυστήριο, εκείνος του Παζολίνι το 1975 χρεώθηκε εξαρχής στον 17χρονο τότε Πίνο Πελόζι για λόγους ερωτικούς. Ωστόσο, ένα σημαντικό μέρος της ιταλικής κοινής γνώμης δεν απέκλειε το ενδεχόμενο μιας δολοφονίας με πολιτικά κίνητρα, καθώς λίγες ώρες πριν από το μοιραίο εκείνο βράδι, ο Παζολίνι είχε δεχτεί απειλές από ακροδεξιούς κύκλους λόγω της ταινίας του «Σαλό»: μια αλληγορία πάνω στον φασισμό και την κατάχρηση εξουσίας, μια διασκευή του κλασικού βιβλίου του Ντε Σάντ «120 μέρες στα Σόδομα», μεταφερμένη στο κρατίδιο που είχε ιδρύσει το ’43 ο Μουσολίνι πριν από την πτώση του.

Pier Paolo Pasolini

Οπως και να ‘χει, ο Πίνο Πελόζι καταδικάστηκε κι έμεινε κάμποσα χρόνια στη φυλακή. Πρόσφατα, εν τούτοις, ισχυρίστηκε ότι είχε αναγκαστεί να παραδεχτεί ένα έγκλημα που δεν είχε διαπράξει, επειδή δεχόταν απειλές για τη ζωή του και για τη ζωή των οικείων του. Κι όπως δήλωσε, το βράδυ της δολοφονίας βρισκόταν με τον διάσημο ποιητή και κινηματογραφιστή στην παραλία της Οστιας, όταν εμφανίστηκαν ξαφνικά τρεις άντρες που του επιτέθηκαν και τον σκότωσαν στο ξύλο…

Πώς ένας άνθρωπος που έχει φτάσει, στα 53 του χρόνια, στο απόγειο του πλούτου και της δόξας, φτάνει να δολοφονηθεί κάτω από τόσο άθλιες και τραγικές συνθήκες; Ανάμεσα σ’ εκείνους που επιχείρησαν να δώσουν απάντηση ήταν κι ο ρωσικής καταγωγής και δεδηλωμένος ομοφυλόφιλος γάλλος συγγραφέας Ντομινίκ Φερναντέζ, στο βιβλίο του «Εγώ, ο Πιέρ Πάολο, στα χέρια του αγγέλου» («Εξάντας»). Ενα μυθιστόρημα όπου ο Παζολίνι αντιμετωπίζεται σαν μιά ηρωική φιγούρα, σαν ένας Ρομπέν των Δασών των περιθωριακών.

«Ο Παζολίνι δεν μπορούσε ποτέ να προσηλωθεί σ’ έναν άνθρωπο, σ’ έναν μοναδικό έρωτα», έλεγε ο Φερναντέζ στη «Λέξη» και πάλι, σε συνέντευξή του στους Αντώνη Φωστιέρη και Θ. Νιάρχο: «Αναζητούσε καινούριους συντρόφους κάθε βράδυ. Σε χώρους μάλιστα ιδιαίτερα επικίνδυνους, όπως ο σταθμός της Ρώμης, όπου συχνάζουν αρσενικές πόρνες και βασιλεύει η βία… Αγαπούσε να ερωτροπεί με τον κίνδυνο, αφού για είκοσι χρόνια ζούσε μ’ αυτόν τον τρόπο. Του άρεσαν οι γνωριμίες, οι συναντήσεις, αυτό το είδος του ευκαιριακού έρωτα. Οσο κι αν φαίνεται περίεργο, δεν ήθελε ποτέ να κάνει έρωτα σ’ ένα δωμάτιο, αλλά πάντα σ’ ανοιχτό χώρο. Κι ο τόπος όπου δολοφονήθηκε είναι μιά άθλια και βρομερή παραλία κοντά στη Ρώμη, στις εκβολές του Τίβερη, ένα μέρος εγκαταλειμμένο -σωστή κόλαση. Εδώ είχε οδηγήσει τον δολοφόνο του, για να κάνουν έρωτα καταγής. Εξευτέλιζε τον εαυτό του με το να αρνείται ακόμα και την άνεση ενός δωματίου και πληρώνοντας τους εραστές του για να εξισορροπεί το βάρος της ενοχής του».

 

Ρίσκο και ηδονή

Η ακτιβίστρια της Ομοφυλοφιλικής Λεσβιακής Κοινότητας Ελλάδας, Ευαγγελία Βλάμη, την επομένη του γάμου της, που έτυχε να συμπέσει χρονικά με τη δολοφονία του Νίκου Σεργιανόπουλου, κατήγγειλε δημόσια ως ηθικούς αυτουργούς του εγκλήματος όσους ασκούν τρομοκρατία απέναντι σε ομοφυλόφιλους. Είναι κι αυτό μια άποψη, απολύτως σεβαστή. Αν δώσουμε, όμως, βάση σ’ όσα είδαν το φως της δημοσιότητας σχετικά με την ιδιωτική ζωή του δημοφιλούς ηθοποιού, δεν αποκλείεται η τραγική του κατάληξη να οφείλεται και σ’ έναν παρακινδυνευμένο τρόπο ζωής που ο ίδιος είχε συνειδητά επιλέξει.

Ως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, οι αστυνομικές έρευνες για τον εντοπισμό του δράστη ήταν άκαρπες, αλλά οι περιοχές όπου διενεργούνταν ήταν «στέκια» όπως το Ζάππειο, το Πεδίον του Αρεως, η πλατεία Κουμουνδούρου… Εκεί όπου το ρίσκο και η ηδονή πάνε μαζί.

Σταυρούλα Παπασπύρου, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 2008

Από την τηλεοπτική εκπομπή “Παρασκήνιο”

Διά στόματος Ταχτσή

Περί ελευθερίας

«…Ετσι, κατέληξα και στον έρωτα ό,τι και σ’ όλα τα άλλα, δηλαδή να είμαι κάτι και συγχρόνως να μην είμαι. Να είμαι κι εδώ κι εκεί και παντού… Φαντάζομαι ότι αυτός είναι εν μέρει ο λόγος που με πιάνει ασφυξία ακόμα και στην ιδέα ότι μπορεί ν’ ανήκω επίσημα και τελεσίδικα σε μια οποιαδήποτε κλειστή ομάδα ή οργάνωση, κι αυτός είναι πάλι εν μέρει, ο λόγος που δεν πολυπιστεύω στην αποτελεσματικότητα οποιουδήποτε αγώνα μέσα από οργανώσεις. Πιστεύω ότι την αληθινή ελευθερία -κατ’ αντιδιαστολή προς τις πρακτικές ελευθερίες της καθημερινής ζωής- την κατακτάει κανείς μόνος του».

«Μια συνέντευξη» από το βιβλίο «Η γιαγιά μου η Αθήνα»

Και του λιμανιού και του σαλονιού

«…οι ανορθόδοξες ερωτικές μου συνήθειες, που είναι εξ’ ορισμού αταξικές, μ’ έμαθαν να μην κάνω κοινωνικές διακρίσεις. Εδώ πρέπει να εξομολογηθώ κάτι: Παρ’ όλα αυτά ποτέ δεν κατάφερα να ταυτιστώ με μια τάξη, ούτε με τους αστούς, ούτε με το λαό. Πάντα αισθανόμουν ότι ήμουν έξω, κάτι αλλιώτικο. Ούτε στο λούμπεν προλεταριάτο ανήκα ποτέ, ούτε στη μεγάλη κοινωνία, ούτε πουθενά. Τους έβλεπα όλους λίγο απέξω, λίγο αντικειμενικά, δηλ. μπορούσα τη μια στιγμή να είμαι με εργάτες και να φερθώ ανάλογα και την άλλη στο σαλόνι της κυρίας τάδε και να φερθώ επίσης ανάλογα. Μ’ όλους έκανα λίγο θέατρο».

«Διαβάζω», Μάιος-Οκτώβριος 1986

Αναλύοντας «Το τρίτο στεφάνι»

«Ο θρήνος ταιριάζει στις γυναίκες κι αυτό με βόλευε. Oπως όλες τις “πατρίδες”, έτσι και την Ελλάδα τη φανταζόμαστε και την παριστάνουμε, παραδόξως, σαν γυναίκα. Μια γυναίκα, λοιπόν, ταυτίζεται πολύ εύκολα με την ίδια την Ελλάδα. Ετσι, όταν διαμαρτύρεται και κλαίει η ηρωίδα, διαμαρτύρεται και κλαίει η Ελλάδα. Κι εγώ ακριβώς αυτό ήθελα να κάνω -να βάλω την Ελλάδα να κλάψει, να κλάψω την Ελλάδα, να κλάψω με την Ελλάδα. Αλλ’ από την άλλη μεριά δεν ήθελα και να περιοριστώ στο κλάμα. Ηθελα να τελειώσω με μια νότα αισιοδοξίας και κατάφασης, που κι αυτό είναι πολύ χαρακτηριστικό των Ελλήνων σαν φυλής κι επί πλέον αισθητικά απαραίτητο. Αλλιώς το “Τρίτο στεφάνι”, ήδη αρκετά καταθλιπτικό, θα γινόταν μια θηλιά γύρω απ’ το λαιμό του αναγνώστη».

Συνέντευξη στον Γ.Κ.Πηλιχό, περιοδικό «Ταχυδρόμος»