Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι μια βιολογική μηχανή κατασκευής μοτίβων. Κατά τη γέννηση, ο εγκέφαλος ενός μωρού περιέχει 100 δισεκατομμύρια νευρώνες, περίπου τόσα νευρικά κύτταρα όσα αστέρια υπάρχουν στον Γαλαξία μας. Αυτά τα δισεκατομμύρια των νευρώνων στον ανθρώπινο εγκέφαλο έχουν ασυνήθιστα μεγάλη δυνατότητα να δομούν και να συνθέτουν αλληλουχίες χρήσιμων πληροφοριακών μοτίβων που γίνονται ακόμα πιο πολύπλοκα καθώς αυξάνεται η γνωσιακή επεξεργασία των σκέψεων. Αυτά τα νευρωνικά μοτίβα βοηθούν τον εγκέφαλο να αναγνωρίζει, να οργανώνει, να αποθηκεύει και να ανακτά πληροφοριακά μοτίβα όταν χρειαστεί. Έχει παρατηρηθεί ότι οι ηγέτες ασχολούνται με δραστηριότητες που παρέχουν τον χρόνο, τον χώρο και τη δομή που διευκολύνουν τη δημιουργία τέτοιων νευρωνικών μοτίβων.
Άνθρωποι που είναι ανοιχτόμυαλοι στο να βιώνουν νέες ιδέες ή διαδικασίες και που εκτίθενται σε πιο πλούσιες πληροφοριακές πηγές όπως έντυπα, τηλεόραση, νέα μέσα, Διαδίκτυο, σεμινάρια και διαδραστικά συνέδρια, μπορούν να δομήσουν πιο πλούσια και πυκνά νευρωνικά δίκτυα και συνεπώς εξελίσσονται ως φυσικοί ηγέτες. Από την άλλη μεριά, οι άνθρωποι που αντιπαθούν τις νέες μορφές, τις μεταφορές, τις πληροφορίες, τις αλληλεπιδραστικές συζητήσεις, παραμένουν ακόλουθοι.
Η φύση της ανθρώπινης ευφυΐας είναι στοχαστική. Η στοχαστικότητα είναι η δυνατότητα του εγκεφάλου να χειρίζεται συνειδητά πληροφορίες που δέχεται και να ανασκοπεί τις επιλογές που έχει πριν από μια δράση. Όταν παίζει κανείς το παιχνίδι του να μαντέψει τη σωστή απάντηση και υπάρχει πίεση στον εγκέφαλο, οι άνθρωποι που επιδεικνύουν στοχαστική νοημοσύνη και προνοητική σκέψη και δράση έχουν διακεκριμένα πλεονεκτήματα ως ηγέτες. Τέτοιοι άνθρωποι έχουν υψηλότερο ένστικτο επιβίωσης και πιο επιμελή στάση απέναντι στα γεγονότα. Ο εγκέφαλός τους αυθόρμητα αντιδρά σε προβλήματα και εμπόδια ανακτώντας και μελετώντας πληροφορίες που είναι σχετικές με τις επιλογές δράσης. Κάποιοι τρόποι ανάπτυξης της στοχαστικής νοημοσύνης είναι η συγγραφή κειμένων, ο διαλογισμός, η ανάλυση και μελέτη περιπτώσεων και η μάθηση μέσω έρευνας. Έχει βρεθεί ότι άνθρωποι με ηγετικά χαρίσματα έχουν ασκήσει τέτοιες δραστηριότητες πιο συχνά από άλλους ανθρώπους που παρέμειναν ακόλουθοι.
Η στοχαστική νοημοσύνη του ανθρώπινου εγκεφάλου αυξάνεται επίσης με την άσκηση κριτικής και δημιουργικής σκέψης. Η κριτική ανάλυση και η δημιουργική σκέψη εμπλέκει τη φυσική ικανότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου στο να εντοπίζει συσχετισμούς μεταξύ φαινομενικά ασχέτων αντικειμένων, να συνδέει φαινομενικά άσχετες πληροφορίες σε χρήσιμες αποκαλύψεις και να δημιουργεί καινοτόμες γνώσεις με νέες πληροφορίες. Ενώ άνθρωποι με τάσεις ηγεσίας έχουν βρεθεί σε μεγάλο βαθμό να εμπλέκονται σε κριτική και πλατιά σκέψη, καινοτόμες εφευρέσεις και ανάλυση λαθών μέσω αλληλεπιδραστικών συζητήσεων, οι ακόλουθοι βρίσκονται συχνά να ακολουθούν τα πιο οικεία μονοπάτια και να αποφεύγουν την κοινωνική αλληλεπίδραση σε αντιφατικές καταστάσεις.
Η ικανότητα για στοχαστική νοημοσύνη δε συνεπάγεται αυτόματα την ευφυή συμπεριφορά και σκέψη. Οι δομικές και στοχαστικές διαστάσεις της ανθρώπινης νοημοσύνης χρειάζονται να καλλιεργηθούν συνειδητά και να ασκούνται διαρκώς για να εμφανιστεί η πραγματική δυναμική τους.
Η δομική και στοχαστική ευφυΐα θα πρέπει να αναπτυχθεί και να εκλεπτυνθεί σε βαθμό που το άτομο θα έχει τη φυσική κλίση να τη χρησιμοποιεί κάθε δεδομένη στιγμή, σε κάθε του δράση και σκέψη. Οι ηγέτες έχουν μια φυσική διάθεση να καλλιεργούν και να μεγιστοποιούν αυτού του είδους τη νοημοσύνη σκεπτόμενοι επάνω στις σκέψεις τους, στοχαζόμενοι σε συγκεκριμένες στρατηγικές, αναζητώντας κοινωνικές ευκαιρίες για να μοιραστούν και να βάλουν σε πρόκληση ιδέες και βελτιστοποιούν τη φυσική τους νοημοσύνη επιλέγοντας πιο υγιείς τρόπους ζωής.
Οι ακόλουθοι από την άλλη μεριά δε νοιάζονται για το ποιες είναι οι στρατηγικές σκέψης τους ή για τις προδιαθέσεις τους. Δε νιώθουν την ανάγκη να αποκτήσουν τη γνώση για να αναθρέψουν την ευφυΐα τους. Αντιδρούν σε καταστάσεις του περιβάλλοντός τους με αυθόρμητο τρόπο, χωρίς να εφαρμόσουν κριτική σκέψη και χωρίς να αναλύουν τη θέση στην οποία βρίσκονται. Θα εμπλέκονταν πιο εύκολα σε κοινωνικά σχόλια (κουτσομπολιά) παρά σε ανταλλαγή ιδεών και σε σημαντικά σοβαρά θέματα συζητήσεων. Έχουν μικρότερη αντοχή στη θέαση άλλων ανθρώπων που αποκλίνουν από αυτούς (μικρή ανοχή στη διαφορετικότητα).
Μια άλλη σημαντική παράμετρος για τη διαφοροποίηση της ηγετικής προσωπικότητας είναι το συναίσθημα. Αυτό εμπλέκει την επεξεργασία αισθητικών πληροφοριών μέσω νευρωνικών και αδενικών συστημάτων που μεταβάλλουν τις νοητικές και σωματικές καταστάσεις ενώ διεγείρουν τον προμετωπιαίο φλοιό για πράγματα που αξίζει να σκεφτεί κανείς. Το συναίσθημα συνδέεται στενά με την εμφάνιση και τη λειτουργία της κοινωνικής και της στοχαστικής ικανότητας του εγκεφάλου. Οι εγκέφαλοι των ανθρώπων με ηγετικές ικανότητες έχουν συνείδηση των συναισθημάτων τους και μπορούν να ελέγχουν και να μετριάζουν τις αντιδράσεις τους στα δικά τους αισθήματα. Αυτό είναι μια ιδιαίτερη ποιότητα που διαφοροποιεί τους ηγέτες από τους ακόλουθους. Καλείται επίσης, συναισθηματική νοημοσύνη.
Ο εγκέφαλος των ηγετών μπορεί να τιθασεύει τη δύναμη των συναισθημάτων που βοηθά τους ηγέτες να κάνουν κρίσεις εφόσον λαμβάνουν ερεθίσματα από το περιβάλλον και κινητοποιούνται σε μεγαλύτερο βαθμό από τις προκλήσεις. Ο εγκέφαλός τους διαρκώς προβάλει αισθητικές πληροφορίες, που οδηγούνται από συναισθήματα, ώστε να καταλάβουν ποια αποστολή αξίζει την προσοχή και την εμπλοκή τους. Με άλλα λόγια, όταν ο εγκέφαλος των ατόμων που έχουν ηγετικές ικανότητες διεγείρεται συναισθηματικά σχετικά με κάποιο έργο, αυτό βοηθάει τον ηγέτη να ασχοληθεί αποτελεσματικά στην απόκτηση γνώσεων σχετικά με το έργο αυτό, να εμπλακεί σε κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και να βρει άλλους ανθρώπινους εγκεφάλους με κοινούς στόχους και να αφιερωθεί τέλος σε σκέψεις ώστε να λύσει προβλήματα που εμφανίζονται στους στόχους που έχει βάλει στο νου του. Όλα τα παραπάνω οδηγούν σε ενισχυμένη φυσιολογική αύξηση και εκλέπτυνση των νευρωνικών δικτύων.
