Mary Bell
Η σύλληψη και η δίκη
Οι Mary και Norma Bell δεν άργησαν να
οδηγηθούν στη φυλακή. Τα δύο κορίτσια είχαν μια ιδιαίτερη αλληλεπίδραση
μεταξύ τους. Τσακώνονταν, αλληλοκατηγορούνταν αλλά για ένα περίεργο λόγο
η μία αποτελούσε το στήριγμα και την ισορροπία της άλλης. Η Norma, αν
και μεγαλύτερη, ήταν αρκετά παθητικός χαρακτήρας, φοβισμένη και όχι
ιδιαίτερα εύστροφη. Αντίθετα η μικρότερη Mary ήταν δυναμική, κυριαρχική,
ψυχρή, με υψηλό δείκτη ευφυΐας και πολύ καλή στο να χειραγωγεί και να
χειρίζεται τους ανθρώπους γύρω της.
Από τη συλλογή των στοιχείων αλλά και από
τις -με αρκετές αντιφάσεις και διαφορετικές εκδοχές- καταθέσεις των
κοριτσιών, ήταν πλέον ξεκάθαρο πως ήταν οι βασικές ύποπτοι για τις
δολοφονίες των μικρών αγοριών. Κι έτσι στις 5 Δεκεμβρίου του 1968,
οδηγήθηκαν να δικαστούν ενώπιον του δικαστηρίου ενόρκων «Newcastle
Assizes Moothall».
Norma Bell
Η δίκη κράτησε αρκετές μέρες, υπό το
έντονο φως των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Τα ξεσπάσματα και οι
θεατρινισμοί της Betty Bell κατά τη διάρκεια της ακροαματικής
διαδικασίας δεν βοήθησαν ιδιαίτερα την υπόθεση της κόρης της, η οποία
αρνούταν τις κατηγορίες εις βάρος της και είχε μια λογική εξήγηση για
οποιαδήποτε συμπεριφορά της καταλογιζόταν ως ύποπτη. Ήταν ομιλητική και
ψυχρή. Ενώ αντίθετα η Norma, κλαίγοντας τρομαγμένη και με μια πιο έκδηλη
παιδικότητα στην εκφορά του λόγου της αλλά και στην όλη της στάση,
κατάφερε να γίνει πιο συμπαθής στους ενόρκους.
Κατά
τη διάρκεια της δίκης η Mary εξετάστηκε και από ψυχίατρο, ο οποίος
κατέθεσε πως η μικρή παρουσίαζε κλασσικά συμπτώματα ψυχοπαθολογίας
(sociopathology) με έντονη έλλειψη ενσυναίσθησης, αδυνατούσε δηλαδή να
αντιληφθεί και να λάβει υπ’ οψη τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων.
Έκρινε πως ήταν ανίκανη να αισθανθεί τύψεις ή ειλικρινή μεταμέλεια και
έδειχνε να μην εκδηλώνει η να αισθάνεται κάποιο συναίσθημα για όλη αυτή
την κατάσταση. Ήταν συναισθηματικά παγωμένη και αποστασιοποιημένη από τα
πάντα.
H Norma Bell στη γειτονιά της
Η Mary λύγισε και ξέσπασε σε κλάματα μόνο
κατά την απαγγελία της ετυμηγορίας εις βάρος της. Ένοχη για
ανθρωποκτονία με το ελαφρυντικό της μειωμένης ευθύνης με ποινή φυλάκισης
για αόριστο χρόνο. Αντίθετα η Norma κρίθηκε αθώα και καταδικάστηκε μόνο
σε τρία χρόνια με αναστολή για τη διάρρηξη και τους βανδαλισμούς στον
παιδικό σταθμό του Woodlands Crescent και τέθηκε υπό ψυχιατρική
παρακολούθηση.
Mary Bell
Τα χρόνια στις φυλακές και η ενηλικίωση
Έπειτα από την καταδίκη της, οι
βρετανικές αρχές ήρθαν αντιμέτωπες με ένα πρακτικό πρόβλημα, αυτό της
ελλείψεως κατάλληλου σωφρονιστικού καταστήματος για ένα 11χρονο κορίτσι
που είχε κριθεί όμως τόσο επικίνδυνο. Τελικά κατέληξε τρόφιμος του
αναμορφωτηρίου αρρένων Red Bank Special Unit αλλά πάρα τις πρώτες
δυσκολίες, η παραμονή της εκεί έδειξε να επιδρά ευεργετικά στην
ψυχοσύνθεσή της. Η καθημερινότητα της απέκτησε πειθαρχία, σταθερότητα
και μια πιο φυσιολογική δομή από τη χαοτική και κακοποιητική κατάσταση
που βίωνε η μικρή στο σπίτι της μητέρας της. Στο πρόσωπο του James Dixon,
του διευθυντή προσωπικού, βρήκε μια πατρική φιγούρα που την ενέπνευσε
και της έδωσε την ασφάλεια και την συνέπεια που τόσο είχε ανάγκη. Η Mary
τον αγαπούσε, τον σεβόταν και τον θαύμαζε.
H Mary Bell με τη μητέρα της
Δυστυχώς οι δυσκολίες όμως δεν έλειψαν,
καθώς μπαίνοντας στην εφηβεία η Mary μεταφέρθηκε σε σωφρονιστικό
κατάστημα γυναικών, πράγμα που της διατάραξε πολύ τις ισορροπίες. Της
δημιούργησε μέχρι και κρίση ταυτότητας φύλου αλλά τελικά κατάφερε να
προσαρμοστεί και να επιβιώσει και εκεί. Στα επόμενα χρόνια ακολούθησαν
πολλά περιστατικά αποκλίνουσας συμπεριφοράς, μία αποτυχημένη απόδραση,
μεταφορά σε άλλο σωφρονιστικό κατάστημα και μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη
που αποτέλεσε γεγονός ηθικής αφύπνισης για την Mary, η οποία τελικά
αποφυλακίστηκε σε ηλικία 23 ετών το Μάιο του 1980.
Αντιμετώπισε
δυσκολίες κοινωνικής επανένταξης και εξεύρεσης εργασίας. Τελικά
επέστρεψε στο πατρικό της όπου συνέχισε να μένει με τη μητέρα της, ενώ
παρά τις εντάσεις και τα προβλήματα οι σχέσεις τους έμοιαζαν να έχουν
κάπως αποκατασταθεί. Το 1984, έπειτα από μία τυχαία συνεύρεση με έναν
άνδρα, έμεινε έγκυος και έφερε στον κόσμο ένα υγιέστατο κοριτσάκι.
Με
τα φώτα της δημοσιότητας ακόμα στραμμένα πάνω της και με την
αμφισβήτηση της κοινής γνώμης για το κατά πόσο ήταν κατάλληλη να γίνει
μητέρα, η Mary Bell πάλεψε να αποδείξει πως είχε αλλάξει, πως ότι κι αν
ήταν αυτό που την είχε οδηγήσει στο να διαπράξει αυτά τα φρικτά
εγκλήματα δεν υπήρχε πια μέσα της. Οι ψυχίατροι και ψυχολόγοι που την
παρακολουθούσαν κατά καιρούς, αν και δεν μπορούσαν να καταλήξουν σε ένα
ασφαλές συμπέρασμα, δεν μπορούσαν ωστόσο και να αρνηθούν το γεγονός της
αλλαγής αλλά και της θέλησης για προσπάθεια από πλευράς της Mary ώστε να
έχει μια φυσιολογική ζωή και να μεγαλώσει σωστά το παιδί της. Ήταν όμως
αυτό αρκετό; Μπορούσε τελικά μια κατά συρροή δολοφόνος να «θεραπευτεί»;
Έπαιξε πραγματικά τόσο σπουδαίο ρόλο στη ζωή της το ότι η αντικοινωνική
και ψυχωτική συμπεριφορά της έλαβε χώρα πριν την εφηβεία και επομένως
μέσα από τη φυλακή, μπόρεσε να βρει τα μέσα ώστε να χτίσει τα κομμάτια
της προσωπικότητάς της που έλειπαν και να θεραπεύσει αυτά που νοσούσαν; Η
ίδια η ιστορία θα δώσει τις απαντήσεις.
Τελικά
η Mary γνώρισε έναν άνδρα, τον ερωτεύτηκε και αποφάσισε να τακτοποιήσει
τη ζωή της και να ζήσουν σαν οικογένεια σε μια επαρχιακή πόλη. Η
αναγνωρισιμότητά της όμως δεν της το επέτρεψε και η αδιακρισία του τύπου
σε συνδυασμό με τον ξεσηκωμό των υπολοίπων κατοίκων που δεν ήθελαν μια
δολοφόνο να ζει ανάμεσά τους, την οδήγησε πάλι στο να μετακομίσει και να
ζει σαν κυνηγημένη. Συνολικά η Mary Bell αναγκάστηκε να μετακομίσει
πάνω από πέντε φορές και έδινε ψευδή στοιχεία για την ταυτότητά της.
Το 1998 φημολογείται πως πληρώθηκε 50.000 λίρες Αγγλίας για τη συνεργασία της με την συγγραφέα Gitta Sereny, η οποία με το βιβλίο της «Cries Unheard»
κατέγραψε με λεπτομέρεια τη ζωή της Bell, πράγμα για το οποίο και
κατακρίθηκε από αρκετούς που θεώρησαν πως εκμεταλλεύεται την ιστορία της
για κερδοσκοπικούς λόγους, εις βάρος πάντα των οικογενειών των θυμάτων.
Η Μary όμως υποστήριζε πως με αυτό το βιβλίο προσπαθούσε να
αποκαταστήσει την αλήθεια και να ρίξει φως στα όσα είχε βιώσει κατά την
παιδική της ηλικία. Παρ’ όλα αυτά, η παραπάνω φήμη έφερε εκείνη και την
κόρη της για ακόμα μια φορά στο στόχαστρο των media.
Η
Mary Bell κατέφυγε στη δικαιοσύνη προκειμένου να κερδίσει την ανωνυμία
της και μαζί την φυσιολογική ζωή που από παιδί αποζητούσε. Το Μάιο του
2003 ήρθε επτέλους η λύτρωση με την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του
Λονδίνου, που της χάριζε ανωνυμία και πρόσταζε να κρατηθεί η ταυτότητά
αυτής και της κόρης της μυστική για το υπόλοιπο της ζωής τους. Παρόμοιες
αποφάσεις είχαν βγει και στο παρελθόν για την Maxine Carr, σύντροφο του δολοφόνου του Soham, Ian Huntley καθώς και για τους Jon Venables και Robert Thompson που σκότωσαν τον 2χρονο James Bulger
το 1993. Η απόφαση αυτή του δικαστηρίου οδήγησε σε νέες αντιδράσεις από
τις οικογένειες των θυμάτων, που αισθάνονταν αδικημένοι που το άτομο
που αφαίρεσε τη ζωή των παιδιών τους, έχαιρε πλέον προστασίας της
πολιτείας. Το 2009 η Mary Bell σε ηλικία 51 χρόνων έγινε γιαγιά, οπότε
με τροποποίηση καλύφθηκε με ανωνυμία και το εγγόνι της, το οποίο
αναφέρεται ως «Ζ» στο κείμενο της πιο πάνω απόφασης. Από τότε τα ίχνη
της αγνοούνται. Αυτό όμως ίσως και να αποτελεί ένα δείγμα του ότι τελικά
ακόμα και ένα άτομο με ένα τόσο άσχημο, τρομακτικό και δυσοίωνο
ξεκίνημα στη ζωή του, μπορεί να καταφέρει να αλλάξει και να ελπίζει σε
ένα καλύτερο και πιο ανθρώπινο μέλλον
Αναδημοσίευση από το 23ο Τεύχος του Περιοδικού The Art of Crime
