Καθώς κυλούν τα χρόνια, όλα ξεθωριάζουν. Ο κύκλος της ζωή και του θανάτου ανοίγει και κλείνει άπειρες φορές κατά την διάρκεια της δική μας και μόνο ζωής, ποιος όμως μπορεί να δει πέρα από αυτά που αντανακλούν τα μάτια μας? Υπάρχουν εκατοντάδες πράγματα που δεν μπορούμε να δούμε, πράγματα που δεν μπορούμε ούτε καν να φανταστούμε πως υπάρχουν, κι όμως είναι εκεί, ήταν εκεί πάντα, υπομονετικά περιμένουν στο σκοτάδι, λίγο από το φως της φαντασίας μας για να αποκαλυφθούν σας χίλιοι ανατέλλοντες ήλιοι.
Κάπου από αυτό το σημείο ξεκινά και ο επόμενος μύθος, λίγο πριν την ανατολή του ήλιου. Στην περήφανη και αδάμαστη Κρήτη υπάρχει ένα καστρί, από τα πολλά που έχουν αφήσει πίσω τους οι Φράγκοι, όπου οι ντόπιοι το ονομάζουν Φραγκοκάστελο. Χτισμένο στην ανατολική πλευρά της επαρχίας των Σφακίων, ακουμπά στην θάλασσα του Λιβυκού πελάγους. Φρούριο, για να προστατεύονται οι κάτοικοι από τις επιδρομές των κουρσάρων, αλλά και για να καταστέλλουν οι Φράγκοι τις τοπικές συχνές επαναστάσεις των Σφακιανών. Άρχισε η κατασκευή του το 1371 με πολύ κόπο, αφού βρήκε αντιμέτωπο τον ντόπιο πληθυσμό. Όλη μέρα οι Φράγκοι το έχτιζαν και το βράδυ οι ατίθασοι Κρήτες το γκρέμιζαν. Έπιασαν και εκτέλεσαν πολλούς επαναστάτες, όμως μη μπορώντας οι Φράγκοι να ελέγξουν της κατάσταση, κάλεσαν μεγάλη δύναμη στρατού για να το φυλάει μέρα νύχτα, μέχρι που αποπερατώθηκε τρία χρόνια αργότερα.
Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας πέρασε στα χέρια νέων κατακτητών που επιδιόρθωσαν τα τείχη του κάστρου και το ενίσχυσαν αμυντικά με διπλές πολεμίστρες. Τον Μάιο του 1828 καθώς ο άνεμος του ξεσηκωμού έπνεε στην Κρήτη, ένας ηπειρώτης αγωνιστής που έσπευσε προς βοήθεια των Κρητών, με δύναμη μόλις 100 ιππέων και 500 πεζών, κατέλαβε το κάστρο νικώντας την τούρκικη φρουρά του. Το όνομα του ήταν Χατζημιχάλης Νταλιάνης, όνομα που έμελλε να σφραγίσει για πάντα την ιστορία του Φραγκοκάστελου.
Λίγες μέρες μετά την κατάληψη του κάστρου, στις 17 του Μάη, ένα σώμα του τουρκικού στρατού αποτελούμενο από 8000 πεζούς και 300 ιππείς, πολιορκεί το κάστρο. Ο Χατζημιχάλης αντιστέκεται σθεναρά αλλά σκοτώνεται την ίδια μέρα. Το υπόλοιπο του στρατού του μετά από πολιορκία μιας εβδομάδας συνθηκολογεί και αποχωρεί από το κάστρο. Ο απολογισμός της μάχης ήταν 337 νεκροί Έλληνες και 800 Τούρκοι. Σύμφωνα με τον μύθο τα σώματα των Ελλήνων αγωνιστών έμειναν άταφα για πολλές μέρες, κανείς δεν επιτρεπόταν να πλησιάσει, παρά μόνο ο δυνατός άνεμος, που φυσώντας έφερνε την άμμος της θάλασσας και κατάφερε έτσι να σκεπάσει τα άψυχα κορμιά των ηρώων.
Ελάχιστα χρόνια μετά την ηρωική θυσία του Χατζημιχάλη και των ανδρών του, και όντας η Κρήτη ακόμη υπόδουλη των Τούρκων, άρχισαν να συμβαίνουν περίεργα φαινόμενα στο κάστρο κατά την επέτειο της μάχης, μεταξύ 17 και 18 Μαΐου. Τα ξημερώματα, πριν ακόμη πέσει η πρωινή δροσιά, ένα πλήθος πολεμιστών προελαύνει μπροστά από το κάστρο με κατεύθυνση την θάλασσα. Όλοι τους μαυροντυμένοι, πεζοί και καβαλάρηδες, με περικεφαλαίες και σπαθιά σου χέρι που λάμπουν στο αχνό φως της ημέρας. Προχωρώντας αργά και σε σειρά, περνούν μπροστά από τις πύλες του κάστρου για να χαθούν, μετά από 10 περίπου λεπτά, φτάνοντας στα νερά της θάλασσας.
Οι ντόπιοι πιστεύουν πως είναι οι νεκροί στρατιώτες του Χατζημιχάλη που στοίχειωσαν γιατί έμειναν άταφοι. Τους ονόμασαν μάλιστα Δροσουλίτες, γιατί εμφανίζονται μόνο με την πρωινή δροσιά.
Πρώτη φορά τους αντίκρισε η τούρκικη φρουρά του κάστρου, λίγα χρόνια μετά την μάχη. Νομίζοντας ότι ήταν Κρήτες επαναστάτες, σήμαναν συναγερμό. Έπειτα στα χρόνια της Γερμανική κατοχής τους συνάντησαν Γερμανοί στρατιώτες που χρησιμοποιούσαν το κάστρο ως πολυβολείο, ανοίγοντας μάλιστα πυρ εναντίον τους νομίζοντας πως έκαναν απόβαση στο νησί εχθρικές δυνάμεις.
Από τότε ντόπιοι αλλά και ξένοι έχουν δει τον στρατό των φαντασμάτων πολλές φορές τις συγκεκριμένες μόνο ημερομηνίες και υπάρχουν πολλές μαρτυρίες και γεγονότα που σχετίζονται με την εμφάνιση των Δροσουλιτών. Το φαινόμενο ερεύνησε η γνωστή Εταιρία ψυχικών ερευνών του Τανάγρα το έτος 1928 χαρακτηρίζοντας το “μεταφυσικό”. Έκτοτε διατυπώθηκαν αρκετές θεωρίες που κάνουν λόγο για σπάνιο αντικατοπτρισμό που οφείλετε στη διάθλαση των ακτίνων του ηλίου στο νέφος δροσιάς ή για σχηματισμούς των γύρω βράχων που ρίχνουν την σκιά τους στο κάστρο.
Ότι εξήγηση και να πιστέψει κανείς το μόνο σίγουρο είναι ότι πρόκειται για κάτι το εξαιρετικά σπάνιο που αξίζει περαιτέρω έρευνα, δεδομένου του ότι αν και έχουν δει πολλοί το φαινόμενο των Δροσουλιτών, κανείς δεν κατάφερε να το βιντεοσκοπήσει ή να το φωτογραφήσει. Έτσι οι μυστήριοι πολεμιστές παραμένουν ένας ζωντανός θρύλος εδώ και αιώνες για να συντροφεύουν τα ερείπια του Φραγκοκάστελου, ίσως από φόβο μη ποτέ και ξεχαστεί η Θυσία του Χατζημιχάλη και των αντρών του.
Ιωάννης Καρυοφυλάκης
