Πόσο σίγουροι μπορούμε να είμαστε ότι ένας μικροοργανισμός που ανακαλύπτεται στα αρειανά πετρώματα είναι και αρειανής προέλευσης;
Εξηγούμαστε: αν ένα βακτηρίδιο βρεθεί στον κόκκινο πλανήτη και παρουσιάζει θεμελιώδεις δομικές και βιοχημικές διαφορές από γήινους μικροοργανισμούς, τότε κανένα πρόβλημα: θα πρόκειται για ένα δείγμα ανεξάρτητης βιογένεσης στην αρειανή οικόσφαιρα.
Αντιθέτως, εάν το εν λόγω αρειανό μικρόβιο έχει πολλές ομοιότητες, χημικές και μορφολογικές με τα αντίστοιχα της γης, τότε εμφανίζονται μπροστά μας δύο συγκλονιστικές πιθανότητες: ενδέχεται η ζωή να άρχισε στη γη, να συνέχισε την εξέλιξή της εδώ, αλλά σε κάποιο χρονικό σημείο να μεταφυτεύτηκε στον άρη, με μια διαδικασία παρόμοια, αλλά αντίστροφη με του αρειανού μετεωρίτη ALH 84001. μπορεί όμως να συνέβησαν όλα ανάποδα!
Μπορεί δηλαδή η ζωή να άρχισε στον άρη, να μεταφέρθηκε στη γη, όπου ρίζωσε και παράλληλα να συνέχισε την εξέλιξή της και στον άρη, το μητρικό της πλανήτη! Φανταστείτε να γυρίζατε 4 δισεκατομμύρια χρόνια πίσω. Αντίθετα όμως με τη χαρισματική μορφή που διαθέτετε σήμερα, να ήσασταν ένας ακόμη μικροοργανισμός. Πού θα είχατε περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσετε, στη γη ή στον άρη; Αναμφίβολα ο άρης θα είχε περισσότερες πιθανότητες να κερδίσει το στοίχημα. Εκείνη την περίοδο η γη ήταν μια πραγματική κόλαση, εξαιτίας των ακατάπαυστων ηφαιστειακών εκρήξεων και του ανελέητου βομβαρδισμού από διαστημικούς ογκόλιθους, κοντολογίς ένα αφιλόξενο περιβάλλον για τη ζωή.
Παράλληλα με τη γη, κάποιες πρωτόγονες μορφές ζωής αναπτύχθηκαν πιθανότατα τότε και στον άρη, έναν πλανήτη που βρισκόταν ακόμη σε νηπιακή ηλικία, όπως άλλωστε και η γη. Δεν θα μπορούσε ωστόσο η πρωτόγονη ζωή του άρη να αποδεκατιστεί επανειλημμένα από άγριες συγκρούσεις αστεροειδών και κομητών; Ο Kevin zahnie, ερευνητής επιστήμονας του ames research center της νάσα και ο γεωφυσικός Norman h sleep του πανεπιστημίου του Stanford, προτείνουν μια απάντηση: το ζευγάρι που δημοσίευσε τις ανακαλύψεις του στην journal of geophysical research (25/11/98), συμπεραίνει ότι αυτός ο πλανητικός γείτονας της γης αποτελούσε το ιδανικότερο περιβάλλον για την ανάπτυξη ζωής στο ηλιακό μας σύστημα, σε μια εποχή που ο διαστημικός χώρος ήταν γεμάτος από θραύσματα ουράνιων σωμάτων. Και οι δύο πλανήτες βομβαρδίζονταν επανειλημμένα και καταστρέφονταν τακτικά από γιγαντιαίους ογκόλιθους, αλλά πιθανότατα αυτό συνέβαινε σε μικρότερο βαθμό στον άρη από ότι στη γη.
Το βασικό συμπέρασμα στο οποίο καταλήξαμε, λέει ο γεωφυσικός sleep είναι ότι ο άρης κατά την πρώιμη ηλικία του ηλιακού μας συστήματος, ήταν ένας ασφαλής τόπος για τη ζωή, πιθανότατα περισσότερο ασφαλής από τη γη. Και η αιτία είναι φοβερά απλή. Ο άρης έχει περίπου το μισό μέγεθος της γης και για αυτό το λόγο αποτελεί πολύ μικρότερο στόχο για τους περιπλανώμενους αστεροειδείς. Αν ένας τεράστιος αστεροειδής, πχ διαμέτρου 300 χλμ, κτυπούσε τον κόκκινο πλανήτη, τα αποτελέσματα αυτής της μοιραίας σύγκρουσης θα ήταν μικρότερα από ότι αν ο ίδιος ο αστεροειδής συγκρουόταν με τη γη, λένε οι επιστήμονες.
Μολονότι υπάρχουν πολλά στοιχεία ότι ο πρώιμος άρης διέθετε λίμνες και ποταμούς, δεν είχε ωστόσο ωκεανούς. Το μεγαλύτερο τμήμα της γήινης επιφάνειας, κυρίως κατά την πρώιμη ηλικία της, καλυπτόταν από νερό και για αυτόν τον λόγο οι αρνητικές επιπτώσεις μιας μαζικής πρόσκρουσης διαρκούσαν χιλιάδες χρόνια. Για παράδειγμα ένα μαζικό κτύπημα της γης από αστεροειδείς θα ήταν αρκετό για να βράσει τον ωκεανό και να προκαλέσει ασταμάτητες βροχές για τα επόμενα 2000 με 3000 χρόνια. Αναμφίβολα και ο άρης κτυπήθηκε από μεγάλους αστεροειδείς, διαμέτρου 100 χλμ, και η θερμοκρασία του εδάφους του ανέβηκε εκατοντάδες βαθμούς κελσίου, εξαιτίας της τήξης των αστεροειδών. Εντούτοις, επειδή στον άρη δεν υπήρχε ωκεανός, το φαινόμενο αυτό δεν παρατάθηκε και μόνο ένα τμήμα της επιφάνειας του άρη, θα είχε μεγαλύτερες πιθανότητες να επιβιώσει εκεί παρά στη γη, όπου θα έπρεπε να διεισδύσει σε πολύ μεγαλύτερο βάθος.
Ωστόσο όμως η ζωή στη γη διατηρήθηκε κι άνθησε. Αντίθετα στον άρη ακολούθησε εντελώς διαφορετική πορεία… υπάρχουν πολλοί λόγοι για να πιστέψουμε ότι η ζωή άρχισε στον άρη, όταν ακόμη στον κόκκινο πλανήτη επικρατούσαν συνθήκες παρόμοιες με της γης. Αλλά για λόγους, για τους οποίους ακόμη διαφωνούν οι ειδικοί, όλο αυτό το σκηνικό άλλαξε. Οι ποταμοί και οι λίμνες του άρη έχουν χαθεί πλέον, ενώ δεν έχουμε βρει ακόμη αδιάσειστα στοιχεία ότι η πρωτόγονη ζωή, που κάποτε υπήρχε, επιβίωσε και εξελίχτηκε στον κόκκινο πλανήτη, που δίνει σήμερα την εικόνα ενός ξηρού, σκονισμένου κι αφιλόξενου βράχου. Με λίγα λόγια ο άρης μοιάζει με μια γη που απέτυχε.
alitoteam
