Ηλεκτρισμός στην αρχαιότητα

Το έκθεμα στο Εθνικό Μουσείο του Ιράκ είναι ένα είδος πήλινου βάζου στο μέγεθος μιας ανθρώπινης γροθιάς. Η ύπαρξή του θα μπορούσε να κάνει όλα τα βιβλία του κόσμου να πρέπει να ξαναγραφούν. Σύμφωνα με τα δεδομένα, το "βολταϊκό σκεύος'', ή ηλεκτρική μπαταρία, ανακαλύφθηκε το 1800 μ.Χ. από το Alassandro Volta. Ο Volta είχε παρατηρήσει ότι όταν τοποθετούσε δύο μεταλλικές ράβδους με αντίθετα φορτία στον ιστό του σώματος ενός βατράχου δημιουργείται ένα αδύνατο ηλεκτρικό ρεύμα. Ο Volta ανακάλυψε ότι θα μπορούσε να παράγει ηλεκτρικό ρεύμα τοποθετώντας τις μεταλλικές ράβδους και εκτός των ιστών του αμφίβιου, μέσα σε ένα δοχείο με χημικά υγρά. Τόσο γι'' αυτή την ανακάλυψη, όσο και για την ανακάλυψη της ηλεκτρικής ενέργειας, η μονάδα μέτρησης του ηλεκτρισμού πήρε το όνομά του. Volt !




Το μικρό βάζο στη Βαγδάτη αποδεικνύει ότι ο Volta δεν ήταν αυτός που ανακάλυψε την μπαταρία. Απλά την ξαναανακάλυψε !

Ο πρώτος που περιέγραψε το βάζο είναι ο Γερμανός αρχαιολόγος Wilhem Konig το 1938. Δεν έχει εξακριβωθεί αν ο Konig είναι αυτός που βρήκε το βάζο κατά τη διάρκεια κάποιων ανασκαφών ή το εντόπισε σαν έκθεμα στο μουσείο της Βαγδάτης. Το σίγουρο είναι ότι βρέθηκε μαζί με διάφορα άλλα αντικείμενα στην περιοχή Khujut Rabu, έξω ακριβώς από την Ιρακινή πρωτεύουσα. Χρονολογείται ότι είναι ηλικίας 2200 ετών. Είναι ένα κοίλο βάζο 5,5 ίντσες ( 14,30 εκ.) ύψος και 3 ίντσες ( 7,80 εκ. ) πλατύ. Αποδίδεται στην αυτοκρατορία των Parthian ενός αρχαίου ασιατικού λαού που κυβέρνησε το μεγαλύτερο μέρος της Μέσης Ανατολής από το 247 π.Χ. έως το 228 μ.Χ. Οι Parthian ήταν αξιόλογοι πολεμιστές, όμως δεν είχαν αξιόλογα τεχνολογικά κατορθώματα. Στο πάνω μέρος του το βάζο κλείνει από ένα πώμα σαν στερεή πίσσα. Μέσω του πώματος εισέρχεται από την κορυφή μια ράβδος σιδήρου, η οποία στο εσωτερικό του βάζου περιβάλλεται από ένα κύλινδρο χαλκού. Η ράβδος του σιδήρου εισέρχεται ακριβώς στο κέντρο του χάλκινου κυλίνδρου. Ο κύλινδρος αυτός στο κάτω μέρος σταθεροποιήθηκε από ποσότητα στερεής πίσσας, ενώ στις άκρες του συγκολλήθηκε από ένα κράμα μολύβδου (60%) και κασσιτέρου ( 40%) .Όπως η σύγχρονη ύλη συγκόλλησης...



Ο Konig κατέληξε ότι η κατασκευή αυτή έμοιαζε με ηλεκτρική μπαταρία και δημοσίευσε ένα άρθρο γι'' αυτό. Ο ίδιος ανακάλυψε στο μουσείο της Βαγδάτης και άλλα βάζα από χαλκό καλυμμένα με ασήμι. Αυτά προέρχονταν από περιοχές των Σουμερίων στο νότιο Ιράκ και χρονολογούνται ότι είναι ηλικίας 2500 ετών. Όταν τα βάζα τρυπήθηκαν ή ξύστηκαν λίγο, αποκολλήθηκε από την επιφάνειά τους μια μικρή μπλε φλούδα, που είναι χαρακτηριστική του ασημιού, όταν αυτό επιμεταλλώνεται πάνω σε χαλκό με την διαδικασία της ηλεκτρόλυσης.

Αργότερα αποκαλύφθηκε ότι οι Parthian κληρονόμησαν τις μπαταρίες τους από έναν από τους πιο πρόωρους γνωστούς πολιτισμούς. Των Sassanian στην Περσία. Ο πολιτισμός αυτός αποτέλεσε και το τέλος του αρχαίου κόσμου και την αρχή της επιστημονικότερης μεσαιωνικής εποχής.

Η έλευση του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου σταμάτησε τις έρευνες, οι οποίες επαναλήφθηκαν με το τέλος του από τον Αμερικανό μηχανικό Willard F.M. του ηλεκτρικού εργαστηρίου του Pittsfield της Μασαχουσέτης. Ο Willard κατασκεύασε κάποια αντίγραφα της μπαταρίας της Βαγδάτης και πειραματίστηκε με αυτά. Σε ένα από τα πειράματά του χρησιμοποίησε σαν ηλεκτρολύτη τον χυμό των σταφυλιών και κατάφερε να παράγει ρεύμα 2 Volt.

Πάντως, δεν αποδέχονται όλοι οι επιστήμονες ότι το βάζο της Βαγδάτης είναι μια "ηλεκτρική μπαταρία", και προβάλλουν μια σειρά από ερωτήματα για το που την χρησιμοποίησαν και με ποιο τρόπο.

Η ύπαρξη της μπαταρίας της Βαγδάτης είναι κάτι που συναρπάζει, ειδικά τους ερευνητές αρχαίων τεχνολογικών επιτευγμάτων. Και η μπαταρία αυτή αποτελεί για την εποχή της "υψηλή τεχνολογία". Όλα τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν κοινά στην προέλευσή τους, και η κατασκευή μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων που είχαν οι λαοί εκείνη την εποχή. Αυτό που είναι εκπληκτικό με αυτά τα πήλινα βάζα, είναι ότι κάποιος υπολόγισε πώς να τοποθετήσει σωστά αυτά τα υλικά, με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργηθεί μια λειτουργική συσκευή με ένα αποτέλεσμα που δεν είναι προφανές. Εκτός αν οι μπαταρίες είναι το αποτέλεσμα μιας απομονωμένης και τυχαίας ανάπτυξης. ''Αραγε σε τι να έχουν χρησιμοποιηθεί ; Ο Γερμανός Αιγυπτιολόγος ερευνητής Δρ Arne Eggebrecht χρησιμοποίησε αντίγραφα των μπαταριών για να επιμεταλλώσει με ηλεκτρόλυση κάποια μέταλλα. Η διαδικασία ηλεκτρολυτικής επιμετάλλωσης χρησιμοποιεί ένα μικρό ηλεκτρικό ρεύμα για να βάλει ένα λεπτό στρώμα ενός μετάλλου (π.χ. χρυσό), πάνω στην επιφάνεια ενός άλλου (π.χ. ασήμι). Ο Eggebrecht πιστεύει ότι διάφορα χρυσά αντικείμενα σε πολλά μουσεία του κόσμου είναι στην πραγματικότητα επίχρυσο ασήμι. Αυτός συμβαίνει και με τις μπαταρίες; Εκεί χρησιμοποιήθηκαν; Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα. Το σίγουρο είναι ότι οι ηλεκτρικές μπαταρίες χρησιμοποιήθηκαν το λιγότερο πριν από 1800 από την στιγμή που ο Alessandro Volta τις "ανακάλυψε".

Τη στιγμή αυτή που γράφεται αυτό το άρθρο κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να έχει συμβεί στο μουσείο της Βαγδάτης εξαιτίας των βομβαρδισμών και κυρίως των λεηλασιών.

Ένας πόλεμος μπορεί να καταστρέψει πολύ περισσότερα από ανθρώπους, στρατούς, ηγέτες. Ο πολιτισμός, η παράδοση και η ιστορία βρίσκονται επίσης στην πρώτη γραμμή του πυρός.
Το Ιράκ έχει πλούσια εθνική κληρονομιά. Ο κήπος της Εδέμ και ο πύργος της Βαβέλ λέγεται ότι βρίσκονται στο έδαφος αυτό.

Σε οποιοδήποτε πόλεμο η πιθανότητα να χαθούν μεγάλοι και ανεκτίμητοι θησαυροί είναι σημαντική. Το ίδιο συμβαίνει και στο μουσείο της Βαγδάτης. Τόσο η μπαταρία όσο και η άλλοι θησαυροί αν στην καλύτερη περίπτωση δεν έχουν καταστραφεί ή κλαπεί κινδυνεύουν !

Η μπαταρία δείχνει ότι σ'' αυτήν την περιοχή οι πολιτισμοί που πέρασαν και που ανακάλυψαν εκτός των άλλων την ρόδα και την γραφή, μπορεί να είχαν εφεύρει και τα ηλεκτρικά κύτταρα περισσότερο από 2200 χρόνια πριν !

Το έδαφος του Ιράκ αποτελεί ένα ατέλειωτο πεδίο ερευνών για τους ανά τον κόσμο αρχαιολόγους. Πολλοί από αυτούς σκάβουν στις αρχαίες μεσοποτάμιες περιοχές, ψάχνοντας και αναλύοντας τις αναφορές της Βίβλου, όπως το δέντρο της γνώσης, και του Κατακλυσμού του Νώε.

ΚΑΠΟΙΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ

Αν και η μπαταρία βρέθηκε έξω από την Βαγδάτη η βασική της προέλευση είναι ο Περσικός πολιτισμός και επιστήμη. Δεν μπορεί να απαντηθεί όμως πώς οι Πέρσες κατάφεραν να συλλάβουν τις βασικές αρχές του ηλεκτρισμού. Δεν είναι πάντως λίγοι οι αρχαιολόγοι υποστηρικτές του τυχαίου, συμπτωματικού γεγονότος. Και αναφέρουν σαν παράδειγμα την πυρίτιδα, που πριν χρησιμοποιηθεί από τους Κινέζους σαν εκρηκτικό, την χρησιμοποιούσαν για φαρμακευτικούς και θεραπευτικούς λόγους.

Στο κολέγιο Smith των ΗΠΑ οι σπουδαστές της αρχαίας ιστορίας υπό την καθοδήγηση του Δρ Margorie Senechal, καθηγητή της ιστορίας της επιστήμης και της τεχνολογίας, προχώρησαν σε έρευνες και πειράματα βάση του ευρήματος της Βαγδάτης. Κατασκεύασαν πολλά αντίγραφα της μπαταρίας και κατάφεραν να παράγουν ρεύμα τάσεως από 0,8 έως 2 Volt.

Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι συγκεκριμένες τάσεις θα μπορούσαν να γίνουν πολλαπλάσιες αν συνδέονταν πολλές μπαταρίες στη σειρά. Βέβαια αυτό έκανε απαραίτητη την ύπαρξη "καλωδίων", δηλαδή κάποιων υλικών που θα έκαναν τις μπαταρίες να λειτουργούν σα μια, με παραγωγή ρεύματος πολλών Volt. Το μεγάλο ερωτηματικό για τους επιστήμονες είναι ότι δεν έχουν βρεθεί τέτοια υλικά, κάτι που τους κάνει να αμφισβητούν τον ρόλο και τον λόγο ύπαρξης της μπαταρίας, καθώς οι χαμηλές τάσεις δεν έχουν κάποιο σημαντικό αποτέλεσμα. "Είναι λυπηρό για μάς που δεν έχουν βρεθεί καλώδια", επισημαίνει ο Δρ Craddock, ένας από τους ερευνητές του θέματος. Πάντως δηλώνει σίγουρος ότι είναι μια μπαταρία, απλά δεν έχουν βρεθεί ακόμα "καλώδια", ή αυτά μπορεί να βρίσκονται στο μουσείο της Βαγδάτης ή κάποιο άλλο μουσείο και έχουν χαρακτηρισθεί αλλιώς. (Τους έχει αποδοθεί άλλη χρησιμότητα).

ΠΙΘΑΝΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ

Υπάρχουν μερικοί επιστήμονες και ερευνητές που πιστεύουν ότι η μπαταρία της Βαγδάτης είχε σκοπό θεραπευτικό.

Οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν αναφερθεί στα κείμενά τους για τον φριχτό πόνο που προκαλούν τα ηλεκτρόψαρα αν κάποιος πατούσε άθελά του με τα πέλματα πάνω τους.

Οι Κινέζοι είχαν αναπτύξει τον βελονισμό και η εφαρμογή με τα αποτελέσματά του είχε να κάνει και με την ύπαρξη ηλεκτρικού ρεύματος. Ίσως κάτι τέτοιο να γινόταν και με τη μπαταρία καθώς σε κάποια σημεία βρέθηκαν μυτερές σαν βελόνες προεξοχές. Βέβαια αν η τάση που παρήγαγε ήταν αυτή που φαίνεται από πρώτη άποψη, τότε σίγουρα δεν θα είχε καταπραϋντικά αποτελέσματα απέναντι σε δυνατό, οξύ πόνο. Γι'' αυτό και χρησιμοποιούσαν άλλα παυσίπονα, γνωστά στους αρχαίους λαούς. όπως η κάνναβη, το όπιο, και το κρασί.

Η άλλη κυρίαρχη άποψη είναι αυτή που έχουμε αναφέρει, η επίστρωση των μετάλλων. Μιλάμε για ακριβά μέταλλα στην μορφή κοσμημάτων, που με την διαδικασία της ηλεκτρόλυσης και επίστρωσης του ενός πάνω στο άλλο (π.χ. ο χρυσός πάνω στο ασήμι, επιχρύσωση), ενισχυόταν η ομορφιά και η αξία τους. Η άποψη αυτή είναι πολύ ελκυστική επειδή στην ουσία καταλυτικό ρόλο παίζει η μητέρα πολλών εφευρέσεων : το χρήμα.

Η επιμετάλλωση θα μπορούσε να γίνει με δύο τρόπους : Με την σφυρηλάτηση πολύ λεπτών λωρίδων του πολύτιμου μετάλλου πάνω στο άλλο, και με την ηλεκτρόλυση. Έτσι πιθανόν η μπαταρία να ήταν το εργαλείο για τον δεύτερο τρόπο. Στο σημείο αυτό, και θέλοντας να σταθούμε στο πόσο ρευστά είναι τα πράγματα όσον αφορά την χρήση της μπαταρίας, θα αναφερθούμε στην διαμάχη δύο επιστημόνων στο τέλος της δεκαετίας του 1970. Του Δρ Arne Eggebrecht που ήταν διευθυντής του μουσείου Roemer & Pelizaeus στο Χίλντεσχαιμ, και του καθηγητή Bettina Scmitz ερευνητή στο ίδιο μουσείο.

Ο πρώτος υποστήριξε ότι κατάφερε με την χρήση του χυμού του σταφυλιού σαν ηλεκτρολύτη να επιχρυσώσει με μια πολύ λεπτή φέτα χρυσού ένα κομμάτι ασήμι. Ο δεύτερος αμφισβήτησε εντελώς τα πειράματα του πρώτου, μίλησε για πλήρη ανεπάρκεια καταγεγραμμένων στοιχείων, και όσα από αυτά παρουσιάστηκαν (π.χ. κάποιες φωτογραφίες), τα χαρακτήρισε "αξιολύπητα".

Υπάρχει κάποια άλλη ερμηνεία για την χρήση των μπαταριών που θεωρείται εξίσου πιθανή: Ένα ηλεκτρικό κύκλωμα, ένα σύνολο από μπαταρίες, που αθροιστικά θα απέδιδαν μια ορισμένη τάση, και με τη μεσολάβηση σ'' αυτό το κύκλωμα ενός ή περισσοτέρων μεταλλικών αγαλμάτων ή άλλων πολύτιμων αντικειμένων που θα κοσμούσαν έναν ναό, έναν ιερό χώρο , ένα παλάτι. Μια μικρή ανεξήγητη ενόχληση έως ένας κλονισμός θα ήταν η προειδοποίηση για κάποιον που θα τολμούσε να αγγίξει, να ασεβήσει, να επιχειρήσει να κλέψει αυτά τα αγάλματα ή τα αντικείμενα. Ταυτόχρονα αυτή η αποτροπή θα ερχόταν να επιβεβαιώσει την ύπαρξη ανώτερων, μυστηριωδών θεϊκών δυνάμεων που προστάτευαν τους ιερούς χώρους και τα αντικείμενα μέσα σ'' αυτούς. Ακόμα θα μπορούσαν οι ιερείς να κατευθύνουν την σκέψη και την δράση κάποιων που κατέφευγαν σ'' αυτούς για μια συμβουλή ή την χάραξη κάποιας πολιτικής, στρατιωτικής, κοινωνικής ή θρησκευτικής κατεύθυνσης. Με την διαδικασία της διακοπής ή όχι της παροχής ρεύματος στο κύκλωμα, ο ιερέας θα μπορούσε να "κατευθύνει" την ¨"εύνοια" ή την "δυσανασχέτηση" των θεών, γι'' αυτόν που θα άπλωνε το χέρι του στο ομοίωμα του θεού ζητώντας την κρίση του.

Λέγεται ότι στον αμύητο, η επιστήμη δεν διακρίνεται από την μαγεία. Ο Δρ Craddock ισχυρίζεται ότι στην Αίγυπτο αυτό συνέβη με την μηχανή του Ήρωνα. Αυτή η κατασκευή χρησιμοποιούσε ατμό. (Δεν έχει βρεθεί κάποιο αντίγραφό της, ωστόσο θεωρείται σίγουρο ότι υπήρχε). Μια τέτοια μηχανή σε συνδυασμό με την χρήση των μπαταριών, θα μπορούσε να είναι ότι περίπου και το μαντείο των Δελφών, με τον ίδιο σεβασμό, καθώς θα ήταν "φορτισμένο" από τις ευσεβείς δυνάμεις των θεών.
Με ένα τρεμούλιασμα στην άκρη των δαχτύλων ή έναν έντονο πόνο, οι θεοί μιλούσαν, αποδοκίμαζαν και επικροτούσαν μέσω ενός θεϊκού μηχανήματος" που ξεπηδούσε μέσα από τον καπνό.

Το ότι οι μπαταρίες ήταν μέρος ενός μαγικού τελετουργικού δεν είναι αποδεδειγμένο. Σίγουρα χρειάζονται πολλά πειστικά στοιχεία, πολλές αναζητήσεις και έρευνες στα ερείπια που άφησαν οι αρχαίοι πόλεμοι, αλλά πολύ φοβόμαστε και ακόμα ένας. Ο τωρινός...

alitoteam

Delete this element to display blogger navbar

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...
 
Powered by alito v2 2013