Πότε έλαμψε για πρώτη φορά το σύμπαν; πότε φωτίστηκαν τα πρώτα άστρα; αστρονόμοι ίσως έχουν ανακαλύψει το πρώτο φως του κόσμου, το φως από την πρώτη αυγή του σύμπαντος.
Ερευνητές από το εργαστήριο Goddard Space Flight Center της NASA πιστεύουν ότι έχουν συλλάβει ίχνη από την ακτινοβολία άστρων που γεννήθηκαν στα πρώτα χρόνια ζωής του σύμπαντος, τα οποία δεν υπάρχουν πια.
Η έρευνα δίνει τα πρώτα χειροπιαστά, αν και όχι αδιάψευστα, στοιχεία για την ύπαρξη αυτών των πρώτων άστρων, τα όποια θεωρείται ότι παρήγαγαν τις πρώτες ύλες για τη δημιουργία των μετέπειτα αστεριών, συμπεριλαμβανομένου και του Ήλιου.
Το Big Bang, η μεγάλη έκρηξη που θεωρείται ότι ευθύνεται για τη δημιουργία του σύμπαντος, συνέβη πιθανά πριν από 13, 7 δισεκατομμύρια χρόνια. Περίπου 100 εκατομμύρια χρόνια αργότερα, άτομα υδρογόνου άρχισαν να συνενώνονται και να εκρήγνυνται δημιουργώντας λαμπρά αστέρια. Τι ακριβώς ήταν αυτά τα αστέρια δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρο.
'Που έζησαν, πόσο μεγάλα ήταν, πόσο φως εξέπεμπαν ή ακόμα αν πράγματι υπήρχαν, δεν είμαστε σίγουροι, ' σχολιάζει ο αστροφυσικός Alexander Kashlinsky, επικεφαλής της έρευνας που δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος του επιστημονικού περιοδικού Nature. 'Αυτό που καταφέραμε, όπως νομίζουμε, είναι να αποκομίσουμε τις πρώτες πληροφορίες σχετικά με αυτά τα αστέρια.'
Η ομάδα του Kashlinsky χρησιμοποίησε το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer της NASA για να μετρήσει τη συμπαντική ακτινοβολία – υπέρυθρες ακτίνες φωτός αόρατες στο ανθρώπινο μάτι – σε ένα μικρό κομμάτι του ουρανού. Έπειτα, αφαίρεσαν την ακτινοβολία από όλους τους γνωστούς γαλαξίες. Το υπόλοιπο των μετρήσεων, όπως υποστηρίζουν οι ερευνητές, περιλαμβάνει την ακτινοβολία που εξέπεμπαν τα πρώτα άστρα του σύμπαντος.
Αυτό το εγχείρημα μοιάζει σαν να προσπαθούσε κάποιος να αφαιρέσει από την ηχογράφηση ενός γηπέδου γεμάτο με κόσμο, τον ήχο που έκανε κάθε ένας από τους θεατές εκτός από έναν με σκοπό να ξεχωρίσει μόνο τη φωνή αυτού του μοναδικού ατόμου.
Αν τα συμπεράσματα της έρευνας είναι σωστά, τότε θα δώσουν μεγάλη ώθηση στις μελέτες για την πρώτη αυγή του σύμπαντος.
Ο Avi Loeb, καθηγητής αστρονομίας στο Harvard, υποστηρίζει ότι το σύμπαν ήταν πιθανότατα σκοτεινό κατά τα πρώτα 500 χιλιάδες χρόνια της ζωής του. Αργότερα, Later, το υδρογόνο συγχωνεύτηκε δημιουργώντας λαμπρά αστέρια χιλιάδες φορές μεγαλύτερα από ότι ο Ήλιος. Και είναι αυτά τα ίχνη αυτών των αστεριών που η ομάδα του Kashlinsky ελπίζει ότι έχει εντοπίσει.
'Αυτός είναι ο λόγος που η συγκεκριμένη έρευνα είναι τόσο συναρπαστική – για πρώτη φορά κοιτάζουμε στοιχεία που μπορούν εν δυνάμει να αποδείξουν το πώς και το πότε δημιουργήθηκε το πρώτο φως του σύμπαντος, ' υποστηρίζει ο Loeb.
Ο Richard Ellis, καθηγητής αστρονομίας στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια, δείχνει να συμφωνεί με τα συμπεράσματα του Kashlinsky. Ωστόσο, σε άρθρο του που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature, σημειώνει: 'Ακόμα και μια μικρή απροσεξία στην διαδικασία μπορεί να οδηγήσει σε ψευδή συμπεράσματα.' Παραδέχεται όμως σε συνέντευξή του ότι οι ερευνητές έκαναν ότι καλύτερο μπορούσαν δεδομένων των περιορισμών στην τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε.
'Δεν βρίσκω κάτι λάθος στην ανάλυση. Φυσικά το επόμενο βήμα είναι να αποδείξουν οι αστρονόμοι ότι αυτή η ανάλυση είναι και σωστή, ' προσθέτει.
Ο Ned Wright, καθηγητής αστρονομίας στο UCLA, είναι περισσότερο επιφυλακτικός. Υποστηρίζει ότι η διαδικασία αφαίρεσης της ακτινοβολίας των άλλων άστρων είναι πολύ ανακριβείς για να είναι τα συμπεράσματα της έρευνας αξιόπιστα και ότι οι μετρήσεις που έχουν γίνει δεν αποδεικνύουν την ύπαρξη των πρώτων αστεριών.
'Είμαι πολύ επιφυλακτικός απέναντι σε αυτά τα συμπεράσματα. Θεωρώ πως είναι λανθασμένα, '
υπογραμμίζει. 'Νομίζω ότι αυτό που δείχνουν είναι ανεπαρκώς αφαιρούμενα απομεινάρια από κοντινές πηγές.'
Ο Kashlinsky παρόλα αυτά είναι πεπεισμένος για την αξιοπιστία της ανάλυσης που έχει κάνει η ομάδα του. Όπως λέει ο ίδιος, οι υπολογισμοί έχουν δείξει ότι το ποσό της υπέρυθρης ακτινοβολίας από αυτές τις άλλες πηγές ήταν τόσο μικρό ώστε να θεωρείται αμελητέο.
Ο Loeb συμφωνεί ότι τα αποτελέσματα της έρευνας του Kashlinsky δεν είναι αδιάψευστα, όμως αναγνωρίζει ότι τα συμπεράσματα που έχουν προκύψει είναι ένα αληθοφανές πρώτο και σημαντικό βήμα για την κατανόηση της δημιουργίας των πρώτων άστρων του σύμπαντος.
alitoteam
