Ένας φακίρης είναι ένας νεομύητος στο ζητιανικό τάγμα των Σούφι. Η λέξη προέρχεται από την αραβική λέξη για την φτώχεια.Κατ' επέκτασιν, η λέξη χρησιμοποιείται και για τους ασκητικούς Ινδούς άγιους ανθρώπους (σαντχούς). Ο όρος όμως χρησιμοποιείται επίσης και για τους περιοδεύοντες Ινδούς ταχυδακτυλουργούς και υποτιθέμενα, ανθρώπους-θεούς, ο οποίοι ταξιδεύουν από χωριό σε χωριό και εκτελούν θαύματα όπως το να 'υλοποιούν' την ιερή στάχτη βιμπουτί ( vibhuti ) ή κοσμήματα.Κάνουν επίσης και άλλα ταχυδακτυλουργικά κόλπα όπως το να περπατάνε πάνω σε κάρβουνα, να ξαπλώνουν πάνω σε στρώματα από καρφιά, να τρώνε φωτιά, να βάζουν τα χέρια τους μέσα σε καυτό λάδι, να τρυπούν το πρόσωπο τους με μεγάλες βελόνες, να περνούν μέσα από το δέρμα της πλάτης τους μεγάλα αγκίστρια που συνδεόνται με βάρη τα οποία σέρνουν κτλ. Μερικοί απ' αυτούς λέγεται ότι αιωρούνται ενώ άλλοι κάνουν το περίφημο Ινδικό κόλπο με το σκοινί (Indian rope trick). Για άλλους λέγεται ότι θάφτηκαν ζωντανοί για μήνες και ότι έζησαν για να πουν την εμπειρία τους. Κάποιοι κόβουν την γλώσσα τους και μετά την 'ξανακολούν'. Άλλοι μπορούν να εμφανίσουν φωτιά από το πουθενά. Οι φακίρηδες μερικές φορές έχουν και συνεργούς και προσποιούνται ότι κάνουν εξορκισμό ή άλλα περίεργα κατορθώματα. Μετά από κάθε παράσταση, βγάζουν τον δίσκο, μαζεύουν ότι μπορούν και πάνε στο διπλανό χωριό.
Μερικοί ταχυδακτυλουργοί έγιναν αρκετά διάσημοι και θεωρούνται ότι είναι άνθρωποι-θεοί όπως ο Σάι Μπάμπα.
Ο B Premanand του Indian Skeptics, έχει περάσει πάνω από 50 χρόνια ξεσκεπάζοντας τα τρυκ των διαφόρων θεανθρώπων. Η μέθοδος του είναι απλή. Επιδεικνύει το πως γίνονται τα 'θαύματα' των φακίρηδων με το να τα εκτελεί ο ίδιος. Ο Σύλλογος Ινδών Ρατιοναλιστών ( Indian Rationalist Association) έχει συνεχίσει την δουλειά του Premanand στο να ξεσκεπάζει τις απάτες του Σάι Μπάμπα και του συναφιού του, αστρολόγους, ψυχικούς, μέντιουμ και ενορατικούς. Πρωταγωνιστούσαν στο Βρετανικό ντοκυμαντέρ 'Guru Busters' (Equinox) όπου το κινηματογραφικό συνεργείο ακολουθούσε τους Ρατιοναλιστές μέσα στην Ινδία καθώς έδειχναν πως έκαναν οι διάφοροι θεάνθρωποι τα θαύματα τους, χωρίς να χρησιμοποιούν υπερφυσικές δυνάμεις.
Η εκπομπή 'Τα Μυστήρια της Επιστήμης' (Science Mysteries) του Discovery Channel συμπεριέλαβε ένα επεισόδιο που ονομαζόταν 'Φυσικά Κατορθώματα' (Physical Feats) το οποίο βασιζόταν στο 'Guru Busters'. Οι κάμερες ακολουθούσαν τα μέλη του Ινδικού Συλλόγου Ρατιοναλιστών (ΙΣΡ) καθώς πήγαιναν από χωριό σε χωριό παριστάνοντας τους φακίρηδες. Ο ΙΣΡ θεωρεί τους ανθρώπους-θεούς απατεώνες που χρησιμοποιούν δόλο, ταχυδακτυλουργία, εξαπάτηση και άλλα αθέμιτα μέσα για να πείσουν τους χωρικούς ότι κατέχουν θαυματουργικές ικανότητες. Οι ΙΣΡ πυροβατούσαν και μπορούσε να το κάνει ο οποιοσδήποτε χωρίς να έχει υπερφυσικές δυνάμεις. Περπατούσαν πάνω σε γυαλιά, ξάπλωναν πάνω σε στρώματα με καρφιά, έσερναν αμάξια με γάντζους που είχαν καρφώσει μέσα στην πλάτη τους, περνούσαν βελόνες μέσα από τα μάγουλα τους κλπ. Ο στόχος του ΙΣΡ είναι να απομυθοποιήσουν τους φακίρηδες και να μειώσουν την προκατάληψη ανάμεσα στου συμπατριώτες τους. Προφανώς έχουν αρκετό δρόμο ακόμα όπως φάνηκε από την υστερία που έπιασε το Νεό Δελχί την άνοιξη του 2001 σχετικά με τον άνθρωπο-πίθηκο. Μάρτυρες ανέφεραν στα ΜΜΕ ότι είχαν δει ' έναν γιγάντιο πίθηκο που μπορούσε να πηδήξει 13 μέτρα στον αέρα και να περνάει μέσα από παράθυρα * '. Άλλοι ανέφεραν ότι είδαν έναν πίθηκο γύρω στο 1.5 μέτρο που μεταμορφώθηκε σε γάτα. Η μαζική υστερία οδήγησε σε ερημωμένους δρόμους και σε πανικό.Μια έγκυος γυναίκα έπεσε από τις σκάλες και πέθανε, σε μια προσπάθεια της να ξεφύγει από τον ανθρωπο- πίθηκο. Όλα ήταν μια φάρσα που παίχτηκε πάνω στις θρησκευτικές προκαταλήψεις των ανθρώπων. Ένας σχολιαστής το έθεσε ωμά:
Αν δεν είμασταν ένα έθνος γαλουχημένο με Ινδουιστικά έπη για να λατρέψουμε τον Χάνουμαν, οι περισσότεροι άνθρωποι θα γελούσαν και μόνο στην ιδέα ενός πιθηκάνθρωπου και θα θεωρούσαν εξ αρχής τους λεγόμενους 'αυτόπτες
μάρτυρες' ψεύτες ή παράφρωνες μανιακούς, παρά να περιμένουν από την επιστημονική κοινότητα να απομυθοποιήσει αυτή τη φάρσα με τον δικό της ήρεμο τρόπο. Γιατί σε ότι αφορά την θρησκεία, η πρώτη 'αρχή' που μαθαίνουν οι πιστοί από τους ιερείς είναι η τυφλή αποδοχή. Δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει το θρησκευτικό δόγμα στο οποίο πιστεύει και πρέπει αναγκαστικά να το δέχεται καθ' ολοκληρίαν. ( Mehul Kamdar )
