Εδώ και είκοσι χρόνια, αινιγματικά ίχνη ξεπροβάλλουν σε φυτείες σιταριού στη βρετανική ύπαιθρο. Αρχικά ήταν μυστηριώδεις κύκλοι, σήμερα όμως εξελίσσονται σε εντυπωσιακούς σχηματισμούς, αληθινά έργα τέχνης. Η διάρκεια ζωής τους κλείνει την περίοδο της συγκομιδής, κατά την οποία μοιραία καταστρέφονται. Τα περισσότερα απ'' αυτά είναι δημιουργήματα εκπροσώπων της λαντ αρτ (land art), του καλλιτεχνικού ρεύματος που αξιοποιεί τη φύση ως παλέτα. Ο Τζον Λούντμπεργκ, επικεφαλής της ομάδας Circlemakers, υποστηρίζει ότι η ιδέα ενός έργου που μοιάζει εξωγήινο αποτέλεσε πρόκληση για τον ίδιο και τους συνεργάτες του. Παρόλο που τα μέλη της ομάδας εργάζονται παράνομα, δέχονται συχνά παραγγελίες από διαφημιστικά πρακτορεία και κινηματογραφικές ή τηλεοπτικές παραγωγές για τη δημιουργία τεράστιων έργων σε φυτείες σταριού.
Α) Τοξικά φυτά
Δεν είναι όλοι οι μυστηριώδεις κυκλικοί σχηματισμοί ανθρώπινο δημιούργημα. Σε κάποιες περιπτώσεις δεν έχει δοθεί ούτε επιστημονική ερμηνεία για την ύπαρξή τους. Στην έρημο της Ναμίμπια, στην Αφρική, εντοπίστηκαν πάνω στην άμμο κύκλοι με στερεά μορφή και διάμετρο από δύο έως δέκα μέτρα. Η Γκρέτελ βαν Ρούγεν, βοτανολόγος στο Πανεπιστήμιο της Πρετόρια, στη Νότια Αφρική, υποστηρίζει ότι δημιουργήθηκαν από κάποιο ραδιενεργό πεδίο που εμπόδισε την ανάπτυξη της βλάστησης ή από τοξικές πρωτεΐνες που εκλύουν κάποια φυτά στο έδαφος.
Β) Τερμίτες-καλλιτέχνες
Άλλοι επιστήμονες θεωρούν ότι οι κύκλοι δημιουργήθηκαν από αποικίες τερμιτών ικανές να εξαφανίσουν κάθε ίχνος σπόρου στο έδαφος. Οι Τόρστεν Μπέκερ και Στέφαν Γκέτσιν, βοτανολόγοι στο Πανεπιστήμιο της Κολονίας, στη Γερμανία, υποστηρίζουν ότι το είδος τερμίτη Hodotermes mossambicus, ο οποίος αναζητά την τροφή του γύρω από τρύπες που ανοίγουν άλλα ζώα, ίσως είναι ο δημιουργός των σχηματισμών αυτών. Στην αναζήτηση της τροφής του γύρω από τις οπές που έχουν δημιουργήσει τα ζώα, αφενός τονίζει τους κύκλους και αφετέρου καταστρέφει τη βλάστηση. Σε περιόδους που βρίσκει ευκολότερα την τροφή του, όπως μετά από ισχυρές βροχοπτώσεις, εγκαταλείπει τις φωλιές που δεν του είναι πια χρήσιμες. Ωστόσο οι κύκλοι παραμένουν πάνω στο γυμνό έδαφος μέχρι να τους σκεπάσει μετά από πολύ καιρό η βλάστηση.
Η αμφισβήτηση ωστόσο ήρθε από μια ερευνητική ομάδα επικεφαλής της οποίας ήταν η Γκρέτελ βαν Ρούγεν. Οι ειδικοί έσκαψαν σε βάθος δύο μέτρων γύρω από τους κύκλους της Αφρικής χωρίς να βρουν μυρμήγκια, γεγονός που έκανε τη βαν Ρούγεν να συμπεράνει ότι ο τρόπος δημιουργίας των κύκλων παραμένει ανεξιχνίαστος. Όπως και να έχει, όλες οι απόπειρες εξήγησης έχουν επιστημονική βάση, κάτι που δεν ισχύει για τους κύκλους για τους οποίους πίστευαν ότι σχηματίζονται από νεράιδες.
Γ) Λαξευμένη πέτρα
Πρόσφατα πάντως οι επιστήμονες έδωσαν την εξήγηση για τον τρόπο με τον οποίο δημιουργήθηκαν οι άρτιοι πέτρινοι κύκλοι που εντοπίστηκαν στο έδαφος της Αλάσκας και του νησιού Σπίτσμπεργκεν στη Νορβηγία. Ο Μαρκ Κέσλερ, γεωλόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στη Σάντα Κρουζ, απέδειξε ότι σχηματίζονται από μια εσωτερική διεργασία που προκαλούν οι ακραίες θερμοκρασίες. Με την πάροδο των χρόνων η κυκλική επανάληψη ψύξης και τήξης δημιουργεί μεταβολές τόσο στη σύσταση όσο και στη μορφολογία του εδάφους. Ένας από τους λόγους για τους οποίους οι συγκεκριμένοι κύκλοι, όπως κι εκείνοι της Αφρικής, αποτελούσαν ανεξήγητο φαινόμενο είναι το ότι βρίσκονται σε δυσπρόσιτες περιοχές. Ο Κέσλερ υποστηρίζει ότι αν είχαν εντοπιστεί σε κατοικημένες περιοχές το πρόβλημα θα είχε λυθεί σύντομα.
Δ) Κύκλοι από μανιτάρια
Έπρεπε να περάσουν αιώνες μέχρι να λυθεί ένα αίνιγμα θεωρητικά πιο απλό. Οι "δάκτυλοι των νεράιδων", ασυνήθιστα ανοιχτόχρωμοι ή σκουρόχρωμοι κύκλοι, έκαναν την εμφάνισή τους στο γκαζόν. Όπως υποδηλώνει και η ονομασία που τους δόθηκε, θρυλείται ότι αποτελούσαν σημείο συνάντησης των νεράιδων, οι οποίες χόρευαν σε κυκλικό σχηματισμό πάνω στο χορτάρι. Αργότερα πίστευαν ότι επρόκειτο για μαρτυρίες πνευματιστικών συγκεντρώσεων μαγισσών, γι'' αυτό και τους βάφτισαν "κύκλους μαγισσών". Σε κάθε περίπτωση απέφευγαν να τους διασχίζουν γιατί φοβούνταν ότι όποιος περπατούσε μέσα στον κύκλο τρελαινόταν. Το μυστήριο λύθηκε το 1972, όταν ο βοτανολόγος Ουίλιαμ Ουίτερινγκ ανακάλυψε ότι ένοχο για το σχηματισμό τους ήταν ένα παράξενο είδος μανιταριού, το Marasmius oreades, ή Fairy Ring Mushroom (Mανιτάρι του Mαγικού Kύκλου). Το μικκύκλιό του, το στέλεχος που βρίσκεται κάτω από τη γη, εκλύει τοξίνες που αλλοιώνουν το χρώμα του χορταριού και το σκουραίνουν. Ακόμα κι όταν τα μανιτάρια εξαφανιστούν, ο σκουροπράσινος κύκλος που έχει σχηματιστεί στο χορτάρι είναι ακόμα διακριτός.
Ε) Ιαματικές πηγές
Δυσεπίλυτο ήταν και το αίνιγμα σχετικά με τους "κύκλους των νεράιδων" στο Λαντμαναλάουγκαρ της Ισλανδίας. Σ'' αυτή την περιοχή βρίσκεται η μεγαλύτερη γεωθερμική ζώνη του νησιού. Γύρω από τις θερμές πηγές εμφανίστηκαν, ανάμεσα σε βρύα, περίεργα ομόκεντρα σχέδια. Οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι αυτοί οι κύκλοι δημιουργούνται λόγω της υπόγειας δραστηριότητας των ιαματικών υδάτων. Το πιθανότερο είναι ότι δεν έχουν βάλει το χεράκι τους στοιχειά με ταλέντο διακοσμητή...
alito team
.jpg)
