Ο Μέγας Ιλαρίων γεννήθηκε το 291 μ.Χ. στο χωριό Ταβαθά της Παλαιστήνης που απέχει 5 χιλιόμετρα από τη Γάζα. Έλαβε σπουδές στην Αλεξάνδρεια και απέκτησε γρήγορα τη φήμη του σοφού άνδρα. Ο ίδιος όμως ήταν ένας φιλόσοφος αφού σε ανοικτή σύναξη των Χριστιανών είπε ότι απλά αγαπά τη σοφία. (Πυθαγόρας) Απέφευγε τις ασχολίες που είχαν οι νέοι της εποχής του, το θέατρο, τις ιπποδρομίες, και πιο πολύ από όλα το κυνήγι. Και αυτό επειδή αγαπούσε πάρα πολύ τα ζώα και μάλιστα έχουν καταγραφεί θαύματα που έγιναν από αυτόν όπου θεράπευε ακόμη και τα ζώα που ήταν έτοιμα να πεθάνουν.
Έτσι ήρθε σε επαφή με τον Μέγα Αντώνιο ο οποίος τον προσκάλεσε να θεραπεύσει ένα από τα αγαπημένα του άλογα, αφού είχε γίνει ξακουστός για αυτές του τις ικανότητες. Ο ίδιος έλεγε ότι μπορούσε να μιλάει με τα ζώα και να επικοινωνεί, και αυτό θεωρήθηκε ως ένα θείο δώρο από τον Μέγα Αντώνιο...
Ωστόσο ο ίδιος προτιμούσε να κάνει μια ήσυχη ζωή χωρίς ανέσεις και πλούτη, και ποθούσε την σκληραγωγία, η εγκράτεια ήταν η αρετή που έπρεπε να χαρακτηρίζει τον άνθρωπο.
Τα βιβλία του Χριστιανισμού αναφέρουν ότι έζησε για λίγο διάστημα μαζί με τον Μέγα Αντώνιο και μετά πήρε την απόφαση να ασκητέψει, έτσι λοιπόν φεύγει πάλι προς την Παλαιστήνη, πριν όμως αυτή τη φυγή ανφέρονται σε αυτόν διάφορα θαύματα όπου εκτός από ζώα που είπαμε πριν θεραπεύει και ανθρώπους που έρχονταν από πολύ μακριά για να τον συναντήσουν. Αναφέρεται μάλιστα ένα ξακουστό θαύμα που έκανε στην Μέμφιδα της Αιγύπτου, και από αυτό ( αναφέρει η χριστιανική εκδοχή του βίου έγινε ξακουστός και εκεί). Αρα είχε έρθει σε επαφή και με την Αίγυπτο.
Στην ασκητική του ζωή ζούσε σε ένα σπήλαιο που ονομαζόταν Μάμας, εκεί μελετούσε τη φύση και μάθαινε από αυτή. Κάποιοι που τον συνάντησαν τον συμβούλεψαν να μην μείνει εκεί γιατί είναι ένα μέρος επικίνδυνο και ότι ήταν καταφύγιο ληστών, και άγριων ζώων. Ο ίδιος όμως τους είπε: Οποιος φοβάται τον θάνατον της ψυχής, δειλιάζει μπροστά στο σωματικό θάνατο, όποιος δήποτε και αν είναι και από όπου δήποτε και αν έλθη. Επίσης ένα ενδιαφέρον στοιχείο παρουσιάζεται στην χριστιανική εκδοχή του βίου του Μέγα Ιλαρίων στη σελ. 8-9 που έχει τίτλο άσκησις υπεράνθρωπη. Παρουσιάζει με αρκετές λεπτομέρειες όλη τη διατροφή του Ιλαρίων από όταν αυτός ήταν ηλικίας 15 ετών ως και και τα 80 του χρόνια. Εδώ λοιπόν βλέπουμε ότι ο Ιλαρίων κάνει μια διατροφή ίδια ΄με εκείνη των Πυθαγορείων, αποφεύγει το κρέας και μετά από κάποια ηλικία δεν τρώει καθόλου, τα πρώτα χρόνια της εφηβίας του μόνο καθώς τότε τρωει και πολλά φρούτα. Αργότερα μέλι και ρίζες από φυτά και διάφορα αγριόχορτα. Μετά φτιάχνει το δικό του αλεύρι έχοντας μπόλικο κριθάρι. Τρωει φακές αλλά όχι κουκιά. Όλα αυτά δείχνουν ότι κατείχε υψηλές γνώσεις παρμένες πιθανών από τους Πυθαγόριους ή και από άλλους ;
Μια άλλη πηγή μας λεει ο Αγιος Ιλαρίων γεννήθηκε το 300μ.Χ. στη Κύπρο. Από εκεί μετανάστευσε στην Παλαιστήνη και ήταν αυτός που εισήγανε τον μοναχισμό εκεί. Το όνομά του βγαίνει εκ του ιλαρούς που είναι ο εύθυμος, ο ευτυχής. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή είναι το ψεύδος.. " Εις την Αντυαρ Θ.Ε. εις εκ των Διδασκάλων όστις μεταξύ άλλων έγραψεν επιστολάς εις τον Όλκοτ και την Mabel Collins, εις την τελευταία μάλιστα υπαγόρευσε και το βιβλίον Φως επί της Ατραπού. Κατά την Αννι Μπέζαντ ήτο ο Ιλαρίων εις μίας προγενέστερην του ενσάρκωσίν του ο Νεοπλατωνικός Ιάμβλιχος. Παρά τη Α. Μπέϋλυ είναι ο Τσόχαν της 5ης Ακτίνος. Ιλαρίων είναι επίσης το ψευδων του Κ.Ο.SCHMIDT του διαδώσαντος την κίνησιν της ακτινοβόλου καρδιάς ήτις δεν αναγνωρίζει εξωκόσμιον θεό , αλλά έναν ενδόμυχο θεό, το Εγώ ή το Ανώτερο Εγώ. Είναι η θρησκεία του Νέου Πνεύματος (new age) και της εποχής του Υδροχόου."
Πραγματικά αν κοιτάξουμε την εικόνα του Μέγα Ιλαρίων θα δούμε μόνο ένα σύμβολο την καρδιά, την οποία φέρει στο αριστερό του χέρι ενώ κρατάει τον σταυρό, ενώ το δεξί του χέρι είναι ανοικτό προς τα πάνω σαν χαιρετισμός αλλά στο ύψος της μέσης.
Η καρδιά λοιπόν είναι ένα σύμβολο που πέρασε στον Χριστιανισμό, ενώ συμβολίζει το αίμα του Χριστού που επίσης συμβολίζεται και με το ρόδο (ροδόσταυροι). Είναι ο χαρακτήρας του πυρήνα της φυσιολογικής ζωής, και εξισώθηκε γρήγορα με το κεντρικό , η καρδιά του κόσμου. Εικονίζει τον άξονα γύρω από τον οποίο διατίθεται η πνευματική ζωή. Κατά αναλογία βρίσκεται η πνευματική αντιστοιχία με το κέντρο όλων των πραγμάτων, δηλαδή με τον ενδιάμεσο όρο με τον οποίο όλες οι παραδόσεις υποσημαίνουν ως τον Ουράνιο άνθρωπο, μέσον μεταξύ ουρανού και γης. Εκει βρίσκεται το κέντρο του κόσμου, το οποίο στην χριστιανική παράδοση αναγνωρίζεται ως η ιερή καρδιά του Ιησού Χριστού. Επίσης η καρδιά είναι το μόνο όργανο που άφηναν μέσα στη μούμια, σαν απαραίτητο μέλος στο σώμα για την αιωνιότητα.
Κατά τους αλχημιστές η καρδιά είναι η εικόνα του ήλιου στον άνθρωπο, κατά τον ίδιο τρόπο που το χρυσάφι είναι η εικόνα του ήλιου στη γη. Κατά την παραδοσιακή λογική η καρδιά είναι το πραγματικό κέντρο της ευφυϊας, ενώ το μυαλό είναι ένα όργανο εκτελεστικό για αυτό σχετίζεται με τη Σελήνη, ενώ η καρδιά σχετίζεται με τον ήλιο, κατά το αρχαίο αναλογικό σύστημα που ασχολείται με την κατάταξη και το βάθος των εννοιών. Όλες οι αναπαραστάσεις του "Κέντρου" συμβολίζονται με την καρδιά, είτε σαν εμβληματικές είτε σαν υποκατάστατα, όπως το δισκοπότηρο, το σεντούκι, η σπηλιά, κ.α.
Γι''αυτό και το απολυτίκιο του Ιλαρίων είναι το εξής: Εγκρατείας τη αίγλη λαμπρυνθείς την διάνοιαν, ήστραψας Ιλαρίων Πατήρ ημών, και γέγονας φωστήρ περιφανής, και στύλος ευσεβείας θεαυγής, καταυγάζων τη ενθέω σου βιοτή, τους πιστει προστόντας σοι. Δόξα το δεδωκότι σοι ισχύν, δίξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι διά πάσιν ιάματα.
Κοντάνκιο ήχος γ΄ Ως Φωστήρα άδυτον του νοητού σε ηλίου, συνελθόντες σήμερον ανευφημούμεν εν ύμνοις. Ελαμψας τοις εν σκότει της αγνωσίας, άπαντα αναβιβάζων προς θείον ύψος, Ιλαρίων του βοώντας. Χαίροις ω Πάτερ των Ασκητών η κρηπίς.
Μεγαλυνάριο Ωθφης ως ελαία καρποτελής, εν οίκω Κυρίου, Ιλαρίων Πατήρ ημών, έργων σου ελαίω φαιδρώς καθιλαρύνων, Χριστού την Εκκλησίαν, Σε μεγαλύνουσαν.
Ο Μέγας Ιλαρίων εορτάζεται την 21η Οκτωβρίου.
Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑΣ
Ο ''Αγιος Μάμας είναι ένας άγνωστος άγιος στο ευρύ κοινό, όμως υπάρχουν σε πολλά μέρη της Ελλάδας και της Κύπρου εκκλησίες με το όνομά του, καθώς και διάφορες τοποθεσίες. Η λατρεία του ήταν γνωστή στη Μ.Ασία, και ο ίδιος γεννήθηκε στην Καππαδοκία .
Η Χριστιανική εκδοχή μας λεει ότι οι γονείς του φυλακίστηκαν και η μητέρα του τον γέννησε μέσα στη φυλακή, οπου μια γυναίκα της πόλης ανέλαβε να τον μεγαλώσει, έτσι η πρώτη λέξη που είπε φυσικά όπως κάθε παιδί ήταν μαμά, και η γυναίκα μη ξέροντας το όνομά του, τον ονόμασε Μάμα.
Οι πιο παλιές πληροφορίες για τον άγιο Μάμα βρίσκονται σε δύο πανηγυρικές ομιλίες που είπαν στη μνήμη του οι Μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας του 4ου αιώνα, ο Μέγας Βασίλειος και ο Μέγας Γρηγόριος ο Ναχιανζηνός. Εκεί λοιπόν δίνονται χαρακτηριστικά του βίου του αγίου, που μας λένε ότι ήταν ένας απλός βοσκός στα βουνά και πως οι ελαφίνες του πρόσφεραν το γάλα τους. Ο Μέγας Βασίλειος παίρνει τον άγιο ως υπόδειγμα απλού ταπεινού πιστού, ούτε κοινωνική θέση είχε, ούτε κάποια μόρφωση, ούτε χρήματα. Ομως η ομιλία απευθυνόταν σε ένα πλήθος βοσκών, και η ομιλία του Μεγάλου Γρηγορίου είναι ένας Υμνος στην Ανοιξη και στο νεαρό άγιο Μάμα.
O H.DELEHAYE εξέδωσε το παλιότερο χειρόγραφο του 10ου αιώνα που περιέχει το βίο του Αγίου, και είναι ένας λατινικός βίος γραμμένος σε μορφή εγκυκλίου. Ο βίος-εγκύκλιος διηγείται πως ο άγιος ήταν παιδί δώδεκα χρονών, μεγαλωμένο από έναν επίσκοπο της Καισάρειας, τον Θαυμάσιο. Υστερα από το θάνατο του επισκόπου, το παιδί ανέβηκε στο βουνό να ασκητέψει, και εκεί συνάντησε πολλούς άλλους βοσκούς, όμως γύρω του παρουσιάζονται εκτός από ελαφίνες και πολλά άλλα άγρια ζώα που εκείνος είχε τη δύναμη και την ικανότητα να τα εξημερώνει και να επικοινωνεί μαζί τους. "Λιοντάρια, αρκούδες, λύκοι, μονόκεροι, άγρια άλογα και όλα τα είδη των άγριων θηρίων, ημερεύουν και κλίνουν το γόνυ μπροστά στον άγιο".
Ο Αγιος μεταβάλλεται σε Ορφέα που μαγεύει τα άγρια θηρία. Εκεί καταλαβαίνουν το κήρυγμά του και τον προσκυνούν. Αργότερα βέβαια έγινε μια προσπάθεια να αφαιρεθούν αυτά τα στοιχεία από τον άγιο, και κυρίως να αφαιρεθεί το λαϊκό στοιχείο και το ανατολίτικο ύφος. Ετσι λοιπόν αφαιρούνται τα ίχνη της ανατολικής επίδρασης , το χαρακτηριστικό π.χ. της ορφικής μορφής του αγίου, που μαγεύει με τη φωνή του τα άγρια ζώα, στα οποία διδάσκει το Ευαγγέλιο και που τον ακούνε γονατιστά με το βλέμμα στραμμένο στον ουρανό, παύει να υπάρχει στο βίο του αγίου.
Επίσης οι μεταγενέστεροι βίοι του Αγιου και πιο συγκεκριμένα ο βίος που έγραψε ο Συμεών ο Μεταφραστής μας λεει ότι κατάγεται από αριστοκρατική οικογένεια της Γάγγρας της Παφλαγονίας, οικογένεια πολύ παλιά. Ο πατέρας του ήταν ο Θεόδοτος και η μητέρα του η Ρουφίνα, θερμοί οπαδοί του Χριστιανισμού, στάλθηκαν στην Καισάρεια να δικαστούν. Εκεί μέσα στη φυλακή γεννά το βρέφος το οποίο αναλαμβάνει να το μεγαλώσει η Θεία Πρόνοια με τη μορφή μιας πλούσιας γυναίκας με το όνομα Αμμία.
Σύμφωνα λοιπόν με το βίο που μας διηγείται ο Μεταφραστής ο άγιος Μάμας εμαφανίζεται την εποχή του αυτοκράτορα Αυρηλιανού, δηλαδή μεταξύ 270 και 275μ.Χ. Αλλά εδώ έχουμε ένα ζήτημα, το οποίο είναι να εξετάσουμε μέσα από την Ιστορία αν όντως έγιναν διωγμοί και μάλιστα συστηματικοί διωγμοί γιατί έτσι παρουσιάζονται, επί Αυρηλιανού.; Οι νεώτεροι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ο Αυρηλιανός δεν καταδίωξε συστηματικά τους Χριστιανούς. Μονάχα στα 275, στους τελευταίους μήνες της βασιλείας του βλέπουμε να στέλνει ένα διάταγμα προς τους διοικητές των επαρχιών σχετικά με τους Χριστιανούς.
Η Εξάπλωση της Λατρείας του Αγίου Μάμα αποτελεί ένα φαινόμενο γιατί δείχνει ότι γίνεται αποδεκτός σε όλα τα πλαίσια της Χριστιανικής θρησκείας, αλλά και από τις προηγούμενες μορφές θρησκειών, και πιο συγκεκριμένα ο Ιουλιανός (πριν ονομαστεί Παραβάτης) γύρισε το 362μ.Χ. στη Μικρά Ασία με σκοπό να ξαναζωντανέψει τη χαμένη παράδοση, πήγε στο ιερό της Μα, της Μεγάλης Μητέρας των Θεών, στην Πεσσινούντα του Πόντου, και προσευχήθηκε θερμά στη θεά να τον βοηθήσει " να αποτριψσασθαι της αθεότητος την κηλίδα". Αλλά ΄΄ηδη την ίδια περίπου εποχή ο Ιουλιανος είχε χτίζει την πρώτη του εκκλησία στο όνομα του αγίου Μάμα και οι πιστοί είχαν δώσει σε αυτόν τον άγιο όλα τα στοιχεία της θεότητας της Μεγάλης Μητέρας της Θεας την Καππαδοκή Θεότητα Μά, ή την άρρενα μορφή της τον Μήνα.
Πρώτα- πρώτα με τη θεότητα Μά τον συνδέει το όνομά του. Το όνομα Μάμας είναι γνωστό Μικρασιάτικο όνομα. Ετσι τα ονόματα Μα, Αμμία, Μάμα εκφράζουν την ίδια γυναικεία θεότητα. Το όνομα Μάμας δεν είναι λοιπόν η λατινική λέξη mama, που σημαίνει μητέρα και με την οποία ο άγιος φώναζε την θετή του μητέρα Αμμία , αλλά απλούστατα ο άγιος κληρονομεί όλα τα χαρακτηριστικά της Μεγάλης Μητέρας, και επομένως και της αρχόντισσας Αμμίας.
Η λατρεία της θεάς Μά, της Μεγάλης Μητέρας θεών και ανθρώπων, είχε αναπτυχθεί στην Ανατολή με διάφορες μορφές: η Αγδιστις, ή η Κυβέλη, η Εννυω, ή η Μά. Η Μά όπως και ο συγγενικός της θεός Μην είχαν φρυγική καταγωγή. Η λατρεία της Μα εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα και πέρασε και στη Ρώμη, όπου εκεί η Μα η αήττητη ήταν τόσο αγαπητή στους στρατιώτες που πολεμούσαν ώστε οι Ρωμαίοι αναγνώρισαν την λατρεία της , την ταύτισαν με την πολεμική θεότητα Bellona τη θεά του θάρρους και της αρετής.
Η παράδοση λεει ότι όταν ο Σύλλας ξεκινούσα για τον πόλεμο, είδε στον ύπνο του τη Θεα Μά να του δίνει έναν πελεκυ και να του λεει ότι με αυτό θα νικήσει στον πόλεμο. Πράγματι η Μα εικονίζεται όχι μόνο με τον πέλεκυ αλλά και με ρόπαλο. ήταν λεοντόμορφη σε παλιότερη περίοδο, ενώ αργότερα το λιοντάρι εικονίζεται στα πόδια της ή πλάι της. Παράλληλα με τη Μά υπήρχε και η αρσενική όψη της θεότητας που ήταν ο Μην ή ο Αττις ο βοσκός, που τον ακολουθούσαν δυο λιοντάρια και πυ φρόντιζε για τα κοπάδια και τις αγροτικές εργασίες. Μαζί με την Μα γιόρταζε δυο φορές το χρόνο όταν γινόταν η έξοδος της θεάς ο νεαρός Αττις ήταν ακόμα " των εαρινών ανθών σύμβολον" όταν γιόρταζαν την αναγέννηση της Φύσης που τη συνδέανε με την έξοδο της Θεάς.
Αυτή τη θεότητα, που συνοδεύεται από τον νεαρό Αττι ή Μήνα, το βοσκό, τον προστάτη των κοπαδιών και σύμβολο της άνοιξης, που γιορτάζεται δυο φορές το χρόνο, άνοιξη και φθινόπωρο, τη συμφιλιωμένη με τα λιοντάρια, την οπλισμένη με ρόπαλο, που βοηθά τους σκληρούς πολεμιστές των βουνών, που, σα Μητέρα θεών και ανθρώπων χαρίζει την απόκτηση παιδιών, αυτήν κλήθηκε να αντικαταστήσει και σε αυτά της τα καθήκοντα ο Αγιος Μάμας, ο οποίος εικονίζεται έχοντας ακριβώς όλα τα προηγούμενα χαρακτηριστικά των θεοτήτων που αναφέραμε, δηλαδή, λιοντάρια και άλλα άγρια ζώα, το ραβδί του βοσκού, που είναι ένα πολύ παλιό σύμβολο και είναι το όπλο ή το εργαλείο που φωτίζει το δρόμο στο σκοτάδι και ανοίγει δρόμους φωτεινούς.
Ολα αυτά είναι ο Αγιος Μάμας, που η μνήμη του γιορτάζεται στις 2 Σεπτεμβρίου.
alito team
