Καταραμένες ιστορίες και άλλα παράδοξα

Πολλές φορές είναι απλώς λόγια και τα παίρνει ο άνεμος σε ορισμένες περιπτώσεις όμως τα λόγια αυτά « πιάνουν τόπο» και αυτός στον οποίο απευθύνονται είναι ο πιο δυστυχισμένος και όχι μόνο άνθρωπος του κόσμου μην απογοητεύεστε αν σας έχουν καταραστεί απλώς συνεχίστε την ανάγνωση και κάντε υπομονή.

Σύμφωνα με μαρτυρίες του λαού, οι πιο βαριές κατάρες είναι των γονιών και των σαββατογεννημένων. Η κατάρα είναι η έκφραση της οργής. Οι καταβολές είναι πανάρχαιες και οι ρίζες της αντλούνται από τη δημιουργία της ανθρωπότητας. Ενδεικτικό είναι το περιστατικό που αναφέρεται στη Γένεση: Η κατάρα προς τον Αδάμ λέει ότι «θα εργάζεται στη γη με τον ιδρώτα του προσώπου του...». Η κατάρα προς την Εύα είναι παρόμοια: «Θα αυξηθούν οι λύπες της και μέσα σε θλίψη θα γεννά τα παιδιά της».


Οι κατάρες στο πέρασμα των αιώνων


Από μια άποψη, η κατάρα, όπως αποδίδεται στις ελληνικές «καταπασσαλεύσεις» ή τους «κατάδεσμους» ή τους ρωμαϊκούς «defixiones» ή τους αιγυπτιακούς «μαγικούς πάπυρους», ανήκει στο χώρο της μαγείας. Οι «καταπασσαλεύσεις», για παράδειγμα, είναι ομοιώματα του θύματος κατασκευασμένα από κερί, από μολύβι ή κάποιο άλλο υλικό. Αυτά τα ομοιώματα οι μάγισσες ή οι μάγοι τα έδεναν με δεσμά και τα τρυπούσαν με αιχμηρά αντικείμενα, όπου επιθυμούσαν να προξενήσουν κάποια βλάβη και τα έχωναν σε τάφους ή τα βύθιζαν σε πηγές. Ένα τέτοιο συγκεκριμένο ομοίωμα, που ανακαλύφτηκε σε αττικό τάφο και μελέτησε ο R. Wunsch, αποδίδεται στον 3ο περίπου π.Χ. αιώνα, έχει 6 εκ. ύψος και είναι κατασκευασμένο από μόλυβδο. Είναι αποκεφαλισμένο, η στάση του είναι γονατιστή, ενώ τα χέρια και τα πόδια είναι δεμένα πίσω με ισχυρά μολύβδινα δεσμά. Δεσμά φαίνονται και στο άνω τμήμα του κορμού, ενώ δύο σιδερένια καρφιά είναι μπηγμένα στο στήθος και την κοιλιά. Από μολύβι κατασκευάζονταν και οι «κατάδεσμοι». Οι «κατάδεσμοι», που εκτείνονται σε μια χιλιετία, από το 500 π.Χ. έως το 500 μ.Χ περίπου, φαίνεται πως είχαν ευρύτατη λαϊκή απήχηση, ήταν πλάκες μεταλλικές, χαραγμένες με μαγικούς χαρακτήρες και κατάρες. Βέβαια, οι επιγραφές αυτές αποκτούν ιδιαίτερη μαγική δύναμη μόνο σε συνδυασμό με τις λεγόμενες «γοητείες», τις επικλήσεις που ψάλλονταν στους τάφους προς τους νεκρούς ή τους χθόνιους δαίμονες.



Σε αυτή την ιδιαίτερη «μεταγλώσσα» έχουν μεγάλη δύναμη τα ονόματα θεοτήτων όπως η Εκάτη, σύμβολο της σκοτεινής σελήνης, ο Ερμής, η Περσεφόνη, η Δήμητρα, η επίσης σεληνιακή Αρτεμις και άλλες υποχθόνιες θεότητες ή δαιμονικά όντα, όπως οι Ερινύες. Οι πλάκες αυτές θάβονταν, επίσης, σε τάφους, έτσι ώστε να μην είναι δυνατή η ανακάλυψη ή η καταστροφή τους και συνεπώς να εκτείνεται απεριόριστα η διαιώνιση της γοητείας και του προτιθέμενου κακού. Ανάλογα με το ζητούμενο αποτέλεσμα οι «κατάδεσμοι» στοχεύουν στην ερωτική έλξη ή αντίστροφα στην ερωτική απομόνωση του αντίπαλου, στην αποτυχία του σε θέματα προσωπικής ευημερίας και εργασίας, στη «φίμωση» της γλώσσας του, στην αποτυχία αντιδίκων στο δικαστήριο, στην παράλυση του νου και της γλώσσας κατά τη διάρκεια της δίκης: Οι πρωτιμότεροι είναι στραμμένοι προς την κατεύθυνση των δικαιωματικών πρακτικών ενώ οι μεταγενέστεροι εντοπίζονται σε ερωτικά και αθλητικά θέματα. Σε αρκετές περιπτώσεις γινόταν ευρεία χρήση των «κατάδεσμων» για νίκη σε αρματοδρομίες.



Κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν πως «αντιπροσωπεύουν μια προσπάθεια επιβολής της ατομικής θέλησης με τη χρήση δυνάμεων που βρίσκονται πέρα από τον ανθρώπινο έλεγχο». Ο αρχαιότερος πιθανόν «κατάδεσμος» ανακαλύφτηκε στη Σικελία και χρονολογήθηκε στα τέλη του 6ου π.Χ. αιώνα. Αρκετοί, επίσης, έχουν αποκαλυφτεί σε ανασκαφές της Αττικής, που χρονολογήθηκαν στα μέσα του 5ου π.Χ. αιώνα, ενώ η παρουσία τους γίνεται ιδιαίτερα αισθητή στον 4ο και τον 3ο π.Χ. αιώνα. Στην αρχαιότητα τα παραδείγματα της τότε εννοούμενης κατάρας είναι αρκετά, όπως η αναφορά του Πίνδαρου: «Ποσειδώνα.. δέσε το δόρυ το ορειχάλκινο του Οινόμαου»(476 Π.Κ.Ε..), όπου γίνεται επίκληση θεϊκής παρέμβασης για την επίτευξη μιας προσωπικής επιθυμίας. Επίσης ορισμένοι ένθερμοι οπαδοί του Ορθού Λόγου ισχυρίζονται πως οι γητειές, οι κατάρες και εν γένει η χρήση της μαγείας είναι σημεία θρησκευτικής και κοινωνικής φθοράς, μέσα στα πλαίσια ενός κλειστού πολιτιστικού συστήματος.

Η μαγεία για τον πρωτόγονο κώδικα είναι κατάρα ή ευλογία. Η κατάρα ή αρά «συμμετέχει της ουσίας του νόμου» γιατί στην πραγματικότητα εκφέρεται για τον περιορισμό του παραβάτη. Ο πρωτόγονος άνθρωπος που πίστευε στη δύναμη της «συμπαθητικής μαγείας» και προσπαθούσε να γονιμοποιήσει τη γη, θάβοντας σύμβολα γονιμότητας, χρησιμοποιούσε ανάλογα σύμβολα για να εξαναγκάσει τα άλλα μέλη της κοινότητας σε δράση προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση.


Μακριά από μας!


Το «καταραμένο» ή «καταδεμένο» πρόσωπο ήταν κατά μία έννοια δώρο ή θυσία προς τις επικράτειες του ιερού, προς τους θεούς της κατάρας. Για παράδειγμα, ο άνθρωπος ο στιγματισμένος με αίμα είναι αφιερωμένος στις Ερινύες. Οι προσφορές με κατάρες ή οι άλλες τελετουργίες μαγείας, πέρα από την εκπλήρωση του ατομικού φθοροποιού πάθους, έχουν ως στόχο τους και τον εξευμενισμό των θεών και των δαιμόνων, τό σε πολλές περιπτώσεις αποκαλούνται «θυσίες». Αυτός είναι λόγος για τον οποίο ο «φαρμακός», ο αποδιοπομπαίος τράγος φορτώνεται τα κρίματα της κοινότητας, αποκαλείται «θυσία» από μεταγενέστερους ερευνητές, όπως ο Mircea Eliade ή ο Joseph Campbell. Ο όρκος στην αντίληψη της αρχαίας ελληνικής κοινωνίας είναι η μεγαλύτερη κατάρα. Ο Πλούταρχος στους «Βίους Παράλληλοι φέρει την περίπτωση του Κάλλιππου από τις Συρακούσες. Ο Κάλλιπος συνωμοτούσε ενάντια στο φίλο του Δίωνα. Όταν έγινε αντιληπτός από τη γυναίκα του Δίωνα, προκειμένου να καθησυχάσει τις υποψίες της, δέχτηκε να δώσει το μεγάλο όρκο. Ο μεγάλος όρκος γινόταν στο τέμενος των Θεσμοφόρων. Εκείνος που δίνει τον όρκο φορά τον πορφυρό μανδύα της Θεάς, εδώ της Κόρης, και αφού τελέσει συγκεκριμένες τελετουργίες αποποιείται ενόρκως τις κατηγορίες κρατώντας αναμμένο πυρσό στα χέρια του...


alitoteam

Delete this element to display blogger navbar

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...
 
Powered by alito v2 2013